Agronomiya va biotexnologiya fakulteti

rasm.O’zbekiston respublikasi tuproq xaritasi

H.M.Saturmino, J.N.Landers larning 8-10 yillik tajribalarida resurs

tejamkor hamda tuproq himoya qiluvchi texnologiyalarni qo’llaganda tuproqning biologik jonlanishi namoyon bo’lgan, tuproq namligi oshgan va organik moddalar to’planganligi bois tuproqning biologik indikatorlari hisoblangan foydali jonivorlar, yomg’ir chuvalchanglar soni ko’paygan. Yuqorida keltirilgan ilmiy tadqiqotchilarning ma’lumotlari asosan lalmi dehqonchilik yuritilidagan hududlarda amalga oshirilgan.²⁰

Xozirgi vaqtda dexqonchilik soxasi va olimlar orasidagi nazariy va amaliy jixatdan tuproq unumdorligining saqlash va oshirish masalasi murakkab va dolzarb vazifa xisoblanadi.biroq dunyo bo’yicha tuproqlarning degumifikasiya jarayonining ortish tendensiyasi kuzatilmoqda. Shu bois, xozirgi tuproqshunoslik soxasidagi fanlar mazkur muammoning ilmiy jixatdan o’rganishga va yechimini topishga asosiy e’tiborini qaratish lozim.




Tuproq degumifikasiyasi- tuproq gumusining turli omil va ta’sirlar orqali yo’qotilishidir. Tuproq gumusi tabiiy tuproq paydo bo’lish jarayonida vujudga kelsa, asosiy xolda dexqonchilikda turli tadbirlarning qo’llanillishi orqali oshirib boriladi. Tuproqning gumus bilan ta’minlanishining asosiy xolda dexqonchilikda turli tadbirlarning qo’llanilashi orqali oshirib boriladi. Tuproqning gumus bilan ta’minlanishining eng yaxshi usuli almashlab ekishni to’g’ri va ilmiy tarzda qo’llash, sideral ekinlar ekish ,organik va mineral o’g’itlarni meyer darajada qo’llash xisoblanadi. Cho’l mintaqalari kabi xududlarda organik o’g’itlarning yetishmasligi natijasida tuproqlarning 30% gacha gumus miqdori kamayishi kuzatiladi. Gumusning yo’qotilishi tuproqlarning yomonlashuvini keltirib chiqaradi.²¹