Agrokimyo va tuproqshunoslik

 Fe(H
2
О)
5
 OH
2+ 
+ H
3
O
+
 11,8 
Рка – кислоталик муҳит, Pкв- ишқорийлик муҳит 
Tuproqda sharoitiga qarab, potensial kislotalik almashinuvchi va gidrolitik 
kislotalikga ajratiladi. Almashinuvchi kislotalik tuproqning neytral tuzlar eritmasi bilan 

---

142 
munosabatida vujudga keladi. Tuproq majmuasidagi vodorod va alyuminiy ionlari 
neytral tuzlarning eritmasida kationlar o‘rin almashadi. 
Tuproqning kislotali muhit, uning fizik hususiyati, mikroorga-nizmlar va 
o‘simliklarning rivojlanishiga to‘sqinlik qiladi. Kislotalik sharoit Н
+
ва Al
3+
ionlarining 
ko‘payib ketishidan avjlanadi. Shuning uchun bu toifadagi tuproqlarga, masalan, 
podzollarga tuproqning ishqoriylik muhitini oshirish uchun oxaktosh solinadi. 
Tuproqdagi ishqoriy muhit karbonat, gidrokarbonat, silikatlar, alyuminiy va 
gumat nartiy kabi ishqoriy kul elementlarning miqdori oshib ketishiga bog‘liqdir. 
Quyidagi anionlar ishqoriy muhitni oshirib yuboradi: 
Рка Ркв 
1,4 S
2ˉ
 + H
2
O 

 OH
ˉ
12,6 
2,0 PO
4
3 
+ H
2
O 

 HPO
4
2 
4,1 H
3
SiO
4
 + H
2
O 

 H
4
SiO
4 
+ OH
ˉ 
9,9 
4,8 H
2
BO
3
ˉ 
 + H
2
O 

 H