Agrokimyo va tuproqshunoslik

Cho‘kindi jinslarning tasnifi. 
Cho‘kindi jinslarni tasniflash tamoyillari 
V.P.Baturin (1932 y.), M.S.Shvetsov (1934 y.) L.V.Pustovalov (1940 y.), 
V.I.Luchitskiy (1948 y.), G.I.Teodorovich (1948 y.), V.M.Straxov (1960 y.) va 
boshqa tadqiqotchilar tomonidan taklif etilgan. Ammo cho‘kindi jinslarning yagona 
tasnifi hozirgacha mavjud emas.
Har bir tadqiqotchi bajariladigan vazifaga qarab u-yoki bu tasnifdan 
foydalanadi. Eng keng tarqalgan tasniflar cho‘kindi jinslarning moddiy tarkibini 
o‘rganishga va hosil bo‘lish sharoitlariga asoslangan. Birinchi tasnifga muvofiq 
cho‘kindi jinslar alyumosilikatli, karbonatli, kremniyli (silitsitli), galogenli, allitli, 
temirli, marganetsli, fosfatli jinslarga va kaustobiolitlarga bo‘linadi. Ikkinchi tasnif 
bo‘yicha cho‘kindi jinslar bo‘lakli, xemogen, organogen va aralash tarkibli turlarga 
ajratiladi.
Alyumosilikatli jinslar tub jinslarning mexanik nurash mahsulotlari hisoblanadi 
va aksariyat hollarda nurashga barqaror bo‘lgan minerallar va jinslarning 
bo‘laklaridan tarkib topgan bo‘ladi. Zarrachalar o‘lchamiga qaramasdan bo‘lakli 
jinslar bo‘shoq yoki sementlangan bo‘lishi mumkin.
Karbonatli va kremniyli jinslar ham kimyoviy, ham organogen yo‘llar bilan 
hosil bo‘lsa, galogen jinslar faqat kimyoviy, kaustobiolitlar esa faqat organogen 
yo‘llar bilan shakllananishi mumkin.
Alyumosilikatli cho‘kindi jinslar bo‘shoq (graviy, qum, alevrit, glina) va 
sementlangan (gravelit, qumtosh, alevrolit, argillit) bo‘lishi mumkin.
Cho‘kindi jinslarning mineral tarkibi. 
Cho‘kindi jinslarning asosiy 
minerallari bo‘lib kvars, opal, xalsedon, limonit, getit, gidrogetit, gematit, 
gidrogematit, magnetit, psilomelan, pirolyuzit, manganit, pirit, markazit, xalkopirit, 
gips, angidrit, kalsit, aragonit, dolomit, siderit, ankerit, shamozit, vivianit, glaukonit, 
xloritlar, 
gidroslyuda, 
kaolinit, 
montmorillonit, 
paligorskit, 
gidroksilapatit, 
karbonatapatit, va organik moddalar hisoblanadi.