Agrokimyo va tuproqshunoslik

namuna olinadigan dalaning cheti; 
_ _ _ _ _ _ _ namuna olinadigan maydonning cheti; 
1-rasm Daladan tuproq namunasini olish tartibi. 

---

237 
tuproqning 0-15 sm haydov qatlami ustki chirindiga boy qismi va 15-30 sm haydov 
qatlami ostki qatlamlaridan belkurak yordamida namunalar olinadi. Namunalar 
olishdan oldin tuproqning yuzi yirik toshlar, o‘simliklardan biroz tozalanadi. 
3. 1-rasmga asosan namunalar 5 ta 0-15 sm va 5 ta 15-30 sm qatlamlar 
bo‘yicha olinadi va ular birga qo‘shilib, brezent yoki sellofan plyonka ustida 
yaxshilab aralashtiriladi. Har biri 0-15 va 15-30 sm li bo‘lsa, undan ko‘p tuproq 
namuna sifatida texnik tarozida 0,1 g aniqlikda tortib olinadi. Namunalar 
materiallardantayyorlangan 
xaltachalar 
yoki 
karton 
qutichalarga 
solinadi. 
Namunalarga xo‘jalikning nomi, dalaning raqami, namuna olingan kun, yil, olgan 
shaxsning familiyasi, ismi, sharifi, lavozimi, namunaning massasi yozilib, uning 
ichiga solinadi va laboratoriyaga olib kelinadi. 
4. Laboratoriyaga olib kelingan namunalar laboratoriya sharoitida gaz va suv 
bug‘lari bo‘lmagan joyda 2-3 kun davomida quritiladi. Qurigandan so‘ng, undagi 
o‘simlik qoldiqlari, ildizlari va boshqa qo‘shilmalar terib olinadi hamda ularning 
massasi alohida tarozida tortib aniqlanadi va namunaga nisbatan foizda topiladi. 
Namunaga olingan tuproq yaxshi quritilgandan keyin, u chinni hovonchada 
yog‘och yoki rezina tayoqcha yordamida asta-sekin yirik kesakchalari maydalanadi 
(bunda mexanik zarrachalari parchalanib ketmasligi lozim) (2-rasm). 
2-rasm Yog‘och yoki rezina tayoqcha bilan chinni havvonchada namuna 
kesakchalarini maydalash. 
Shundan so‘ng, tahlil uchun o‘rtacha qilib tuproq tayyorlanadi. Buning uchun 
tuproq brezent yoki faner ustiga yoyilib, yirik kesakchalar qo‘l bilan maydalanadi. 

---

238 
Tahlilga o‘rtacha tuproq namunasi olish uchun brezentdagi tuproq yaxshilab 
aralashtiriladi va qo‘l yoki lineyka bilan bir tekis yassilanadi. (3-rasm)