Agrokimyo va agrotuproqshunoslik

Mavzuning dolzarbligi.0‘zbekiston mustaqillikka erishgach, qishloq xo‘jaligi mahsulotlarini ishlab chiqarishda muhim ijobiy o ‘zgarishlar ro‘y bermoqda.Respublikaning «oltin» boyligi hisoblangan sug‘oriladigan va lalmikor yerlardan foydalanishning yangi shakllari vujudga keldi, dehqonchilikka oid zamonaviy texnologiyalar har xil tuproq va iqlim sharoitlarida sinab ko‘rilmoqda va qoilanilm oqda. Ko‘pdan ko‘p xorijiy davlatlar investitsiyalari ishlab chiqarishning asosiy va yordamchi tarmoqlariga yo‘naltirilmoqda.
Qishloq xo'jaligida ishlab chiqarishning bozor munosabatlariga monandligi tuproq unumdorligi, mazkur yerlarda yetishtirilayotgan ekinlar hosildorligi, o‘g‘itlardan ilmiy asoslangan holda foydalanish, ya’ni dehqoncliilik madaniyatiga bog'liqdir.
Qishloq xo‘jaligini imkon qadar mexanizatsiyalash, elektrlashtirish, kimyolashtirish va melioratsiyalash asosida jadal rivojlantirish Respublikamiz agrar siyosatining asosi hisoblanadi. Mustaqillikning birinchi kunlaridan boshlab o ‘g‘it ishlab chiqarishni ko'paytirish, ular assortim entini yaxshilash, «... qishloq xo'jaligini zarur minerai o ‘g‘itlar,o'simliklarni himoya qilish vositalari bilan ta ’minlashni nafaqat tubdan o‘zgartirishi, balki agrokimyo qoidalariga qat’iy amal qilishda talabchanlikni oshirishi, ularni qo‘llash madaniyatini yuksaltirish lozim» ligiga jiddiy e ’tibor berildi.
Agrosanoat majmuasining asosiy vazifasi - qishloq xo’jaligida yetishtirilayotgan mahsulot hajmini oshirish, Respublikamiz aholisini yetarli miqdorda oziq - ovqat bilan ta’minlashdan iboratdir.
Agrokimyo fanining maqsadi – o’simlik-tuproq tizimidagi uzviy o’simlik oziqlanish jarayonida bog’liqligi, o’zaro ta’siri va o’simlikni oziqa moddalar bilan ta’minlashda o’rni.
Agrokimyo fanining kimyoviy va biologik fan bo’lganligi, o’quv jarayoni davomida tuproq, o’simlik va o’g’itlarda kimyoviy va biologik jarayonlarning o’tishi.Agrokimyo fani o‘simlik oziqlanishi va tuproq meliorativ holatini yaxshilash jarayonlarida o'simlik, tuproq va o ‘g‘it o'rtasidagi o‘zaro munosabatni o ‘rganadi. Buni akademik D.N . Pryanishnikov quyidagi uchburchak shaklida ko‘rsatgan.
Agrokimyo fanining asosiy maqsadi, shu fanning asosiy quroli bo‘lgan o‘g‘itlar yordamida eng alo tuproq meliorativ holatini, unumdorligini yaxshilash va shu orqali o ‘simliklar hosilining m iqdorini ko'paytirib, sifatini oshirishdan iboratdir Shu maqsaddan kelib chiqib, agrokimyoning asosiy vazifasi quyidagicha aniqlanadi: turli tuproq sharoitlarida har xil o ‘g‘itlar sam aradorligini aniqlash, dehqonchilikda oziq moddalar aylanish doirasini o'rganish, tuproq va o'simliklarda borayotgan jarayonlarga ijobiy ta ’sir qilish tadbirlarini ishlab chiqishdir.
0‘simliklarning oziqlanishi to‘g‘risidagi ilk fïkrlar Agrokimyo fani dehqonchilikning hayotiy zarur talablari asosida yuzaga keldi. Ma’lumki, dehqonchilik insoniyat tarixidagi eng qadimiy ishlab chiqarish sohasi hisoblanadi. Dehqonlar juda qadim zamonlardan buyon tuproq unumdorligini oshirish uchun turli tuman vositalardan foydalanib kelganlar. Bu vositalar ko‘p hollarda tavakalchasiga ishlatilsa ham, o'zining ijobiy natijalarini bergan.