Ҳаётй [ажойиб саргу з а ш тлар гр

РОБИНЗОННИНГ ҒОРГА ҚАЙТИБ КЕЛГАНИ.
УНИНГ ДЕҲҚОНЧИЛИГИ
Бу саёҳат вақтида итим бир улоққа қўққисдан ҳу-. 
жум қилиб, таппа босди, лекин ғажилаб ташламасдан, 
югуриб келиб, улоқни ажратиб олдим. 
Улоқни 
уйга 
олиб кетмоқчи бўлдим: чорвани кўпайтириш ва мил- 
,тиқ дориларим тамом бўлар вақтгача овқатга гўштни 
ғамлаб олиш учун ҳарна қилиб бўлса. ҳам яна иккита 
улоқ топишни жуда орзу қила бошладим.
Улоққа бўйинбоғ қилиб, упга чилвир ўтказиб олдим;< 
чилвирни эски арқондан ечдим, бу эски арқонни доим 
чўнтагимда олиб юрар эдим. Улоқ қайсарлик қила бош- 
лади, лекип охири юришга мажбур бўлди. Дала уйим- 
га етиб келгач, уни қ.ўрага ташлаб, ўзим дарров жўнаб 
кетдим: тезроқ уйга етиб олмоқчи бўлдим, чунки бир 
ойдан кўп саёҳатда юрмоқда эдим.
70
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

Эски уйимга кириб келганимдаги туйғуни ва гам* 
макка ётиб ҳузур 
қилганимни тасвирлашим 
қийин, 
Оролда саргардон бўлиб юрганимда бош қўядиган жой 
бўлмасдан жуда ҳолдан кетган эднмки, ўз уйим (кул» 
бамни энди 
шундай деб атадим) 
беҳад 
оромбахш 
.туюлди.
Мен бир ҳафтагача дам олиб, уйдаги овқатлардан 
еб ором олдим. Вақтимнинг кўп қисми жуда муҳим 
ишга, яъни тўтига қафас тўқишга сарф бўлди. Тўти тез 
вақт ичида уй қушига айланиб, менга жуда ўрганиб 
қолди.
Кейин боғда қамалиб ётган бечора улоқ ёдимга 
тушди. «У, мен қолдириб келган ўтнинг ҳаммасини еб, 
сувни ичиб бўлган ва ҳозир оч-наҳор бўлса керак», деб 
ўйладим. Уни олиб келмоқ керак. Дала уйимга бор- 
сам, у ўзим қўйиб келган жойда турган экан. Чиқиб 
кетгани қурби келмапти, очликдан ўлай-ўлай деб қо- 
либди. Шу яқин орадаги дарахтдан бир сербарг шохни 
кесиб, олдига ташладим.
Баргни еб бўлгач, бўйин боғидан 
арқон ўтказиб, 
аввалгидай етаклаб кетмоқчи бўлдим, 
лекин 
очлик 
орқасида у шунчалик мўмин бўлиб қолибдики, арқон- 
нинг ҳожати бўлмай қолди: у кучукка ўхшаб орқам- 
дан. югуриб кела берди.
Мен уни йўлма-йўл боқиб келдим, бу орада у, уйим- 
даги жониворларга ўхшаб, менга жуда эликиб гапга 
кирадиган, ёввош бўлиб қолди, 
менга 
ўрганганидан 
бир қадам ҳам кейинда қолмай келаверди.
Декабрь бошланди, арпа-шоли униб чиқадиган вақт 
етди. Менинг экинзорим унча катта эмас, чунки би- 
ринчи йили экиним қурғоқчиликда ҳалок бўлганидан, 
атиги нимчоракча бушелдан1 арпа билан шолим қолган 
эди.
Бу сафар ҳосилнинг яхши бўлиши кутиларди, бироқ 
кутилмаганда, бутун ҳосилдан яна маҳрум бўлиш хав- 
фи туғилди, турли-туман душманлар экинзоримни пай- 
ҳон қила бошладилар,— булардаи экинни сақлаб қол- 
моқ гумон. Бу душманлар, биринчидан, 
эчкилар, ик- 
кинчидан эса, мен қуён деб юрган жониворлар эди. 
Шоли ва арпанинг ширин поясн уларга жуда маъқул 
тушибди: арпа билан шоли ҳали бош тортиб улгурмас-