Ҳаёт фаолияти хавфсизлиги

Огоҳлантириш тадбирлари.
Яшаш жойингиз ѐки ишхонангиз 
яқинида кимѐвий хавфли обект бор-йўқлигини аниқланг. Агар бўлса, 
мазкур обектдаги КХМнинг потенсиал хавфи ва алоҳида белгилари, 
хусусиятлари билан танишиб чиқинг. Аҳолини авариядан огоҳлантирувчи 
«Диққат, барчага!» сигналининг характерли хусусиятларини (сирена овози 
ва корхоналарнинг қисқа гудоклари), хабар берилганда ҳаракат қилиш 
тартиблари, хоналарни герметик ѐпиш, сув ва озиқ-овқат муҳофазаси 
қоидаларини эслаб қолинг. Ўзингиз ва оилангиз учун пахта-докали 
боғламларни тайѐрлаб, маълум жойда сақланг. Шунингдек, кимѐвий 

---

102
хавфли ҳудудлардаги авариялар вақтида аҳолининг ҳаракати бўйича 
эслатмани ҳам сақлаб қўйинг. Имкони бўлганда КХМнинг тегишли 
турларидан муҳофаза қиладиган газга қарши газниқоблар олиб қўйинг. 
Кимѐвий аварияларда қандай ҳаракат қилиш лозим?
«Диққат, 
барчага!» сигнали берилганда авария тўғрисида аниқ маълумот ва тўғри 
ҳаракат қилишга доир тавсияларни олиш учун радиоприѐмник ва 
телевизорни ишлатиб қўйинг. 
Деразаларни беркитиб, электр ва газ тармоғини ўчиринг. Резинали 
этик, плаш кийиб, ҳужжатлар, керакли кийим-кечак, уч кеча-кундузлик 
озиқ-овқат олиб, қўшниларни огоҳлантириб, тезда ваҳима кўтармасдан, 
зарарланган ҳудуддан шамол йўналишига перпендикуляр йўналишда 
ҳаракатланиб, камида 
1,5
км масофа нарига бориб олинг. Нафас йўлларини асраш учун 
газниқобдан, агар у йўқ бўлса 2-5 %ли ичимлик сода эритмасида (хлордан 
сақланиш учун), 2 фоизли лимон ѐки уксус кислотаси эритмасида 
(аммиакдан сақланиш учун) намланган пахта-докали боғламдан ѐки 
матолардан тайѐрланган қўлбола муҳофаза воситасидан фойдаланинг. 
Заҳарли ҳудудни тарк этиш имкони бўлмаганда эшик- деразалар, 
шамоллатиш туйнуклари ва дудбўронларни зичлаб ѐпинг. Уларда ѐриқлар 
бўлса қоғоз ѐки ѐпишқоқ салафан билан ѐпиштиринг. Биноларнинг ертўла, 
ярим ертўлалари ва биринчи қаватларига беркинманг. 
Темир йўллар ва автомагистралларда АКХМ билан боғлиқ авариялар 
содир бўлганида хавфли ҳудуд авария жойидан
200 м радиусида белгиланади. Бу ҳудудга яқинлашиш ва кириш 
қатъиян тақиқланади.