Қадимги ва ўрта аср фалсафаси, Янги ва энг янги давр фалсафаси

Афлотун(Платон) (эр.ол. 427-347йй.) Юнон файласуфи. У Суқротнинг шогирди ҳисобланади.
Платон фалсафасининг асосий ғоялари

• “Давлат” ва “Қонунлар” деган рисолаларида Платон орзудагидек полис (шаҳар-давлат)намунасини яратдики, унда табақаларга бўлинганлик тизими ўзининг қуйи табақалар фаолияти устидан жамият юқори табақаларининг қатъий назорати ўрнатилиши орқали синчковлик билан ишлаб чиқилган эди.
• Полис тепасида билимга эга бўлган кишилар, файласуфлар туриши лозим;
• Платон ўзининг идеалистик фалсафасида “Ғоялар дунёси ва соялар дунёси” ҳақида фикр юритади;
• Платон ақидасича, бизни ўраб турган воқе дунё ғоялар дунёсининг фақат тахминий инъикосидир;
• “Ғоялар дунёси” ҳақиқий ва ўзгармас, соялар дунёси эса ўткинчидир. Ақл икки дунёни, яъни у дунё ва воқей дунёни бир-бири билан боғлайди.

Арасту(Аристотел) - (эрамиздан олдинги
384-322) буюк юнон файласуфи.
Арасту устози
Афлотуннинг ғоялар дунёси
тўғpисидаги қарашларига
эътироз билдирган
Унингча ғоя албатта бор, мавжуддир.
Ғоялар, ҳатто нарсалар ва
ҳодисалардаги жараёнлар
учун сабаб бўлади.
Ғоя, фикр, тушунча нарса ёки
ҳодисаларнинг ўзида мавжуд бўлиши керак.
Ғоя (тушунча)лар нарсаларга хос бўлган
жиҳaтларнинг умумийлигини акс эттиради.
Ҳар бир нарса ёки ҳодиса конкрет "шакл" ва "мазмун"га эга. Нарсаларнинг шакли ана шу нарса ёки ҳодисанинг моҳиятини белгилайди. Масалан, мисдан ясaлган шарни олайлик, унинг шарсимон (думалоқ,)лиги шакл бўлиб, мазмуни унинг мисдан ясалганлигидир.
Ўрта асрлар Ғарб фалсафаси
Европа тарихида ўрта асрлар даври Рим империясининг парчаланиш лаҳзасидан Уйғониш давригача бўлган даврни
ўз ичига олади.
Бу даврда тўлиқ дин хукмронлиги ўрнатилди. Фалсафа динга бўйсундирилди. Табиатни илмий асосда ўрганиш, ҳурфикрлаш гуноҳ ҳисобланиб черков инквизицияси (суди) томонидан қаттиқ жазога тортилди.
Апологетика (юнонча апология-ҳимоя)
Апологетлар христиан ғоялари ҳимоячиларининг энг кўзга кўринган
вакили Квинт Тертуллиан(160-220) эди. христианлик фалсафий
асосга эҳтиёжи йуқ. Исодан кейин ҳеч қандай билимга қизиқишнинг
кераги йўқ, Инжилдан кейин эса ҳеч қандай тадқиқотнинг зарурияти
йўқ.
Ўрта асрлар Ғарб фалсафаси:
Патристика (лот. pater – ота, черков оталари) Патристика –
христиан мафкурачиларининг асарлари.Патристиканинг асосий
мавзулари : уч кўринишдаги худо – ота худо, ўғил худо, муқаддас руҳ;
Исо пайғамбарнинг инсоний ва илоҳий табиати.
Патристиканинг энг ёрқин вакили Авлиё Августин (354-430) дир.