Adabiyot Abituriyentlar uchun 3-qism mustaqillik davri o‘zbek adabiyoti

«QO‘RIQXONA» SHE’RI HAQIDA
Odatda, eng noyob hayvon, qush va o‘simlik turlarining yo‘qolib ketmasligi uchun maxsus qo‘riqxonalar tashkil etiladi. Bunday maskanlarning qo‘riqchi egalari bo‘ladi. Ular qo‘riqxona jonivorlarini yovuz odamlardan himoya qiladi. Shoirning maqsadi qo‘riqxona to‘g‘risida xabar berish emas. U she’riga har kimga tanish va ma’lum bo‘lgan «Qo‘riqxona» degan sarlavhani qo‘yib, uning qisqacha ta’rifini keltirgach, boshqa yana ham muhim narsa – insoniy qadriyatlar va fazilatlar haqida so‘z ochadi. Ulardan birinchisi sof qalb. Pok niyatli, toza yurakli odamni topish hamma zamonlarda qiyin bo‘lgan.
Insonlararo munosabatlar uchun insof ham juda zarur fazilatdir. «Insof yo‘qolmasin» – niyat shunday oliyjanob.
Allohga, farishtalarga, ilohiy kitoblarga, payg‘ambarlarga, qiyomat kuniga, o‘lgandan keyin qayta tirilishga ishonchdek juda ulkan haqiqat «imon» tushunchasi bilan ifodalanadi. Imonni asrash – bu dunyo va oxiratni asrash degan ma’noni anglatadi. Shuningdek, shoir vijdon, «ezgu, latif hislar» ham himoyaga muhtojligiga urg‘u beradi.
«Qo‘riqxona» she’rini o‘qishda moddiy dunyo bilan ma’naviy tushunchalar yonma-yon tavsiflanadi.
RAUF PARFI
(1943–2005)
Rauf Parfi (Tursunali Parfiyev) 1943-yil 27-sentabrda Toshkent viloyati, Yangiyo‘l tumanidagi Sho‘ralisoy qishlog‘ida tug‘ilgan. Dastlab o‘rta maktabda o‘qidi. Keyin ToshDUning filologiya fakultetida tahsil oldi. Shundan so‘ng Rauf Parfi adabiy jarayonga faol aralashdi. Respublikaning nufuzli adabiy nashriyotlarida, turli gazeta va jurnallarda faoliyat ko‘rsatdi.
Birinchi she’rlar to‘plami: «Karvon yo‘li» (1968)
She’riy to‘plamlari: «Aks-sado», «Tasvir», «Xotirot», «Ko‘zlar», «Qaytish», «Sabr daraxti», «Sukunat», «Tavba», «So‘nggi vido», «Sakina»
She’rlari: «Tong otmoqda», «Yomg‘ir yog‘ar», «Yoz kechasi», «Yana qaytib keldim...», «Yurak»
Rauf Parfi ijodida inson erki, Vatan ozodligi, Turkiston yodi, muhabbat tuyg‘usi kabi adabiy mavzular yetakchilik qiladi. Shoir o‘z quvonchlari, dard-u alami ifodasida, ko‘pincha, tabiat unsurlariga murojaat qiladi.