Adabiyot Abituriyentlar uchun 3-qism mustaqillik davri o‘zbek adabiyoti

Olimjon:— Nima, bizni hukumatning pulini shundoq yeb yotipti deb o‘ylayapsizmi? Biz ham qidiryapmiz, izlanyapmiz, o‘ylayapmiz.
Qo‘chqor: — E, bitta paxta teradigan mashinani ellik yil o‘ylaydimi! Goh rulini o‘zgartirasanlar, goh kabinasini, goh o‘tirg‘ichini — bo‘ldi! Biz “Yangi mashina kelar ekan”, — deb do‘ppimizni osmonga otib yuramiz. Qarasak, o‘sha-o‘sha — Xolxo‘janing tayog‘i!
Olimjon:— Ana bu gapingizda jon bor. Mashina masalasida ishimiz yurishmayapti. Lekin bu muammoni asosiy maqsaddan kelib chiqib, kompleks hal qilish kerak.
Qo‘Chqor: — Nima-pleks?
Olimjon:— Kompleks. Asosiy maqsad nima? Paxtani yaxshi sifatli terib olishmi? Ana shu maqsaddan kelib chiqish kerak. Mashina qanaqa shaklda bo‘ladi — buning ahamiyati yo‘q. Muhimi, yaxshi tersin. Men bu borada butunlay boshqa yo‘ldan ketayapman, Qo‘chqor aka. Ko‘proq masalaning estetik tomoniga ahamiyat beryapman. Bir tasavvur qiling-a: paxtazordan xotin-qizlarning quvnoq kulgusi eshitilib turipti! Qiy-chuv, hazil-huzul. Kechqurunlari qishloq ko‘chalarini to‘ldirib qiz-juvonlar o‘tishyapti! Ko‘rib ko‘z quvonadi, dil yayraydi! “Tar-tar-tar” qilib, ko‘chadan traktor o‘tgani qayoqda-yu, qo‘ng‘iroqday ovoz lari bilan ko‘ngillarni entiktirib, qizlar o‘tgani qayoqda! Farqi bormi? Shuning uchun men paxta teradigan mashina emas, paxta teradigan biorobot ustida ishlayapman. Tashqi ko‘rinishi odamdan farq qilmaydi. Ko‘radi, eshitadi, gapiradi! Xatti-harakati, imo-ishoralari, gap-so‘zi odamga maksimum darajada yaqinlashtirilgan.
Qo‘chqor: — Nima-simum?
Olimjon:— Maksimum. Masalan, boshqaruv blokiga yumor
hissi bilan bog‘liq mikrosxema o‘rnatilsa...
Qo‘chqor: — Nima-sxema?
Olimjon:— Mikrosxema. Yumor hissi bilan bog‘liq mikrosxema o‘rnatilsa, hazilkash, quvnoq, biroz shaddodroq ayolga aylanadi. Lirik hisli mikrosxema o‘rnatilsa, ayollarga xos nazokat, ibo paydo bo‘ladi.
Qo‘chqor: — Nega ayollarga xos?
Olimjon:— Iye, boyadan beri nima deyapman? Robot ayol shaklida bo‘lishi kerak-da, bo‘lmasa, nima qizig‘i bor? Ko‘ryapsizmi, bir o‘q bilan ikki quyonni uramiz: ham xotin-qizlarimizni og‘ir qo‘l mehnatidan xalos qilamiz, ham paxtazordan qiz-juvonlarning kulgisi jaranglab turadi.