Adabiyot 10 oxirgi 2-qism indd

pochtovoy 
– pochta tashuvchi ot
Zevs 
– qadimgi yunon 
mifl arida oliy ma’bud
Bu o‘rinda Pushkin o‘zining 
bundan oldin yozilgan “Ruslan 
va Lyudmila” dostonini esga 
olib, o‘z o‘quvchilariga murojaat 
qilmoqda.
Neva bo‘ylari
– o‘sha paytda 
Rossiya imperiyasi poytaxti 
bo‘lgan Sankt-Peterburg shahri 
Neva daryosi bo‘yida joylashgan. 
Bu yerda Pushkin o‘zining 
Sankt-Peterburgdan surgun 
qilinganiga ishora qilmoqda.
Madame (fransuzcha) –
xonim, Monsieur (fransuzcha) –
janob. O‘sha paytda rus 
zodagonlari orasida fransuz 
murabbiylarini yollash urf 
bo‘lgan. 
Yozgi bog‘
– Sankt-
Peterburgdagi mashhur bog‘

---

61
?
IV
Yoshlik – o‘tli, beorom fasl,
Nozik dard-u umidlar undan:
Yevgeniy ham yetilgach asl,
Murabbiyni haydashdi uydan.
Mana endi Onegin ozod,
Soʻnggi urfda soch qo‘ydirib shod,
Kiyinishda – London 
dandysi
, 
Ko‘rdi kibor olamin ko‘zi.
Endi farang tilida ravon
Yoza bilar, bemalol so‘ylar,
Mazurkaga charx urib o‘ynar,
Ta’zim bajo keltirar chaqqon.
Boz ne kerak? Kibor doira
Tan berdi: u – aqlli, sara.
V
O‘rganganmiz barchamiz oz-moz
Nimanidir, amallab, bir qur.
Tarbiyada ko‘rinsak mumtoz,
Ajab emas, xudoga shukur.
Ko‘pchilikning fi kriga ko‘ra
(Ulug‘ zotlar hukmiga ko‘ra),
Olimdir-u Onegin, quruq,
Unda ajib iqtidor, yo‘riq:
Suhbatlarda qiynalmay asta
Har sohadan ozgina cho‘qir,
Olimona tus olib, chuqur
Sukut saqlar muhim bahsda.
Tag‘in o‘tli hajv ila dildor –
Xonimlarni kuldirishi bor.
dandy 
(inglizcha) – 
olifta, po‘rim
mazurka 
– 
polyak raqsi
Muallif Oneginning 
ta’lim-tarbiyasini qan-
day tasvirlamoqda? U 
haqiqatdan ham “ajib 
iqtidor” egasimi?

---

62
VII
Umrin hayot sadolariga
Baxsh etmoqqa yo‘q unda havas.
Yamb va xorey arolarida
Ne farq bordir, urinmang, bilmas.
So‘kar Homer, Feokritni,
Ammo o‘qir Adam Smitni – 
Iqtisodchi edi u, demak,
Mushohada qilardi andak:
Qanday qilib boyiydi davlat,
Nima bilan kechirar hayot,
Bo‘lsa unda oddiy mahsulot,
Nechun bo‘lmas oltinga hojat.
Tushunmasdi otasi uni,
Garov qo‘yar edi mulkini.
X
Riyo kasbin o‘rgandi u tez,
Umid – pinhon, eplaydi rashkni.
Ko‘rinadi munglig‘, g‘amangez,
Boplar ishontirish, avrashni.
Goh mag‘rur-u, goh itoatkor,
Goh parvona, goh bee’tibor!
Sukutlari nechog‘ xumorli,
So‘zlashlari go‘zal, ohorli,
Ishqiy xatda qo‘pol qandayin!
Birin suyib, biriga to‘yib,
Yashar o‘zin unutib qo‘yib!
Qarashlari keskin va mayin,
Uyatchan va beor, ba’zida
Yiltiraydi yoshlar ko‘zida!