Abu rayhon beruniy nomidagi toshkent davlat texnika universiteti regional geologiya, geomorfologiya

Mezazoy – Kimmeriy harakatlari mintaqalari 
Kimmeriy mintaqalariga quyidagilar kiradi: Sibir platformasini 
sharqiy qismida joylashgan Verxoyan-Chukotka burmachangligi, Sibir 
platformasini janubida joylashgan Mongolo-Oxota burmachanligi, MDH 
hududini Sharqiy qismida joylashgan Sixote-Alin burmachanliklari 
joylashgan. 
Kaynazoy-Alp harakat mintaqalari
Alp harakat mintaqalari 2 ta okeanik belbogʻiga boʻlingan, bular,
1. Oʻrtayer dengizi serharakat mintaqasi. 2. Tinch okean yoki Sharqiy 
Osiyo serharakat mintaqalari. 
Oʻrtayer dengiz serharakat mintaqasi quyidagi hududlarni oʻz ichiga 
oladi. Bular Sharqiy Karpat, togʻli Qrim, katta va kichik Kavkaz, katta va 
kichik Balxan, Krasnovodsk yarimoroli, Pomir va Tojik vohasi. 
Tinch okean serharakat mintaqasi quyidagi hududlarni oʻz ichiga 
oladi. Bular – Sahalin-Xokkaydo mintaqasi, Kuril orollari doʻngnliklari va 
Olyutoro-Kamchatka mintaqasi (1-rasm). 

---

9 
1-rasm. 
MDH hududining tektonik rayonlashtirish sxemasi. 

---

10 
MDH HUDUDINING TEKTONIK
RAYONLASHTIRISH SXEMASI :
1-2-Rifeyga qadar boʻrmalangan tarkibli fundament ; 1 – plitalar. 2 – 
qalqonlar. 
3 - 1 1 Burmalangan sistema va viloyatlar
: 
3 
– 
Baykal . 4 – Salair. 5 – 
Kaledon. 6- Gyersen. 7 – kaledon-gyersen. 8 – kimmeriy. 9 – kechki 
mezozoy. 10 - Tinch okeani burmalangan mintaqasi . 1 1 - Alp. 12 - Yosh 
platformadagi plitalar. 13 - yirik rifeygacha massivlari. 1 4 -1 6 chetki 
botiqlar : yukori paleozoy. 15 – yura-boʻr. 1 6 - neogen- toʻrtlamchi.1 7 - 1 8
chetki vulkanik kamarlari. 17 – Oʻrta-yuqori paleozoy. 18 – boʻr- 
paleogen. 19-21 yirik tektonik aktivlashgan botiqlar.19-Oʻrta-yuqori 
paleozoy. 20-yura-boʻr. 21-neogen-toʻrtlamchi. 22
-
geosinklinal zonalar. 
23- chuqur dengiz novlari. 24- chekka dengizlar kotlovinasi. 25 - ichki 
dengizlar kotlovinasi. 26-okean botiqliklari. 
( Aylana ichidagi raqamlar ) 
1 - Sharqiy Yevropa platformasi. 2 - Sibir platformasi. 3-15 – Ural-Mangol 
burmalangan mintaqasi. Yosh platformalar plitasi: 3 - Gʻarbiy Sibir. 4 – 
Timan-Pechora. 5 – Shimoliy Turon . 
Burmalangan sistema va viloyatlar:
 
Mongol-Oxota. 7 - Baykal. 8 - 
Sayan-Yenisey. 9 - Kuznesk. 10 - Qozogʻiston-Shimoliy Tyan-Shan. 11 – 
Qozogʻiston-Oltoy. 12 – Tyan-Shan. 13 - Ural. 14 - Payxoy-Yangiyer. 15 - 
Taymir-Shimoliyyer. 15-23 – Oʻrtayer dengizi burmalangan mintaqasi. 
Yosh platformalar plitasi. 16 - Skif. 17 - Janubiy Turon. 18 - Sharqiy 
Karpat. 19 – Togʻli Qrim. 20 - Katta Kavkaz. 21 - Kichik Kavkaz. 22 – 
Kopetdogʻ va katta Balxan. 23 - Pomir. 24-28 - Tinch okeani 
burmalangan mintaqasi. Burmalangan sistema va viloyatlar. 24 - Yuqori 
Chukotka. 25 - Sixota-Alin. 26 - Koryak. 27 - Kamchatka. 28 - 
Xokkaydo-Saxalin.