Abu ali ibn sino nomidagi buxoro davlat tibbiyot instituti “Umumiy xirurgiya va travmatologiya” kafedrasi

2.17
 
. Parhez va davolash bo’yicha ovqatlanish 
Biror bir kasallikni davolash maqsadida bemorga tayinlanadigan 
ovqatlanish 
parhez ovqatlanish
deb yuritiladi. Parhez ovqatlanishning vazifasi 
bemorni tezroq tuzalishini ta’minlashda boshqa davolash usullari bilan 
birgalikda kasallikni keltirib chiqaruvchi sabablarga ta’sir ko’rsatishdan 
iborat. 
Parhez ovqatlanish kishi organizmiga katta ta’sir ko’rsatadi. U modda 
almashinuvining buzilishida, me’da-ichak kasalliklarida yagona va boshqa 
kasalliklarda davolashning yagona usuli hisob- lanadi. 
Parhez - bemor kishining davolovchi ovqatlanish ratsionidir.
Parhezlarni 
turlari kasalliklar uchun O’zbekiston fanlar Akademiyasi tibbiyoti institutlari 
tomonidan ishlab chiqilgan. 
Parhez taomlari umumiy ovqatlanish qoidalariga asoslangan bo’lib, sifat 
jihatidan muhim ozuqaviy mahsulotlar bilan ta’minlangan bo’lishi kerak. 
Parhez ovqatlanishning muhim sharti bemor kasal organiga kuchli ta’sir 
etuvchi, zo’riqtiruvchi mexanik, termik va kimyoviy qo’zg’atuvchilardan 
saqlashdir. 
Mexanik
qo’zg’atuvchilardan saqlashga ovqat konsistensiyasini, ratsionini 
o’zgartirish, hajmini kamaytirish, ratsiondan keyin hazm bo’luvchi, tarkibida 
kletchatkasi ko’p bo’lgan oziq-ovqat mah- sulotlarini cheklash orqali 
erishiladi. Bunda mos keluvchi issiqlik ishlov usulidan foydalanish, ovqatni 
ezish, maydalash kerak bo’ladi. 
Kimyoviy
qo’zg’atuvchilardan saqlashga ekstraktiv moddalarga boy 
bo’lgan, me’da-ichak reseptor apparatini kuchli qo’zg’atuvchi ta’sirlardan 
himoyalash orqali erishiladi. 
Shu maqsadda ovqatlanishda barcha organlar faoliyatini, sekresiyasini 
kuchaytiruvchi o’tkir ta’mli moddalar, kuchli qaynatmalar, nordon va 
tuzlangan mahsulotlar, qovurilgan taomlar man etiladi. 
Termik
qo’zg’atuvchilardan saqlanishga rasiondan ovqat hazm qilish 
organlariga kuchli ta’sir qiluvchi juda sovuq yoki juda issiq taomlarni 
cheklash orqali erishiladi. 
Sog’liqni saqlash Vazirligi tomonidan har xil kasalliklar uchun 
parhezlarning sonli turkumini tasdiqlangan bo’lib, ular O’zbekiston fanlar 
akademiyasi va Toshkent tibbiyot Akademiyasi laboratoriyasida ishlab 
chiqilgan. Eng ko’p qo’llaniladigan parhezlar № 1, №