Abiotik omillar

O‘simlik va hayvonlarning suv tanqisligiga moslanishlari:

1. Suv bug‘lanishini kamaytiruvchi omillar mavjudligi:

1. 
   barglarning tikanlarga aylanishi (ignabargli daraxtlarda);
   
2. 
   qalin kutikulaning mavjudligi (hasharotlarda, kserofitlar-
   

da);

4. 
   barglarning so‘liganligi (alp o‘simliklarida);
   
5. 
   qurg‘oqchilikda barglar to‘kilishi;
   
6. 
   barg og‘izchalarining kechasi ochilib, kunduzi yopilishi;
   
7. 
   transpiratsiya va ter ajratishning kamayishi (cho‘l o‘sim-
   

liklari, tuya);

4. 
   hayvonlarning uyalarda yashirinishi (mayda sahro sut-
   

emizu vchilari, masalan, sahro kalamushi);

4. 
   nafas teshiklarining klapanlar bilan bekilishi (ko‘p
   

hasharotlar).

2. Suv so‘rilishining kuchayishi:

1. 
   keng yuza ildiz sistemasining mavjudligi;
   
2. 
   ildizning uzunligi va chuqur joylashishi;
   

d) hayvonlarda yerosti suvigacha yo‘llar ochish (termitlar); 3. Suvni zaxiralash:

1. 
   shilliq hujayralarda va hujayra devorida;
   
2. 
   maxsuslashgan siydik pufagida (sahro baqasi);
   

d) yog‘ holatida (sahro kalamushi, tuya);

4. Suv yo‘qotilishiga fiziologik chidamlilik:

1. 
   suvni ko‘p yo‘qotganda ham hayot faoliyati saqlanishi
   

(paporotniklar, plaunlar, moxsimonlar, lishayniklar);

2. 
   tana massasi ancha yo‘qotilganda suv mavjudligida tez
   

tiklanishi (yomg‘ir chuvalchangi, tuya);

4. 
   urug‘, tugunak, piyozcha sifatida noqulay sharoitda
   

saqlanishi;

4. 
   pillaga o‘ralib yozda uyquga ketish (yomg‘ir chu-
   

valchangi, ikki tomonlama nafas oluvchi baliqlar);

5. Suvsiz joylardan suvli joylarga migratsiyalanish (ko‘pgina sahro va cho‘l hayvonlari).