Абдусаидов абдували газета жанрларининг тил хусусиятлари

Шаргли қисқартмалар:
Хатк сўчи - ХС.
_: Ўзбекистон овози - ЎО.
Маърифат - М.
Кашкдцарё ҳақиқати - ҚҲ- Хоразм ҳақиқати - ХҲ.
Зарафшон - 3.
Республика газетаси - РГ.
Вилоят газетаси - ВГ.
Туман газетаси - ТГ.
Қизил Ўзбекистон - Қ.Ўзб.
Даракчи - Д.

Филология фанлари доктори илмий даражасига талабгор Абдусаидов Абдувалининг 10.02.02 - ўзбек тили ихтисослиги бўйича «Газета жанрларинннг тил хусусиятлари» мавзуидаги Диссертациясининг
ҚИСҚАЧА МАЗМУНЙ
Калитли сўзлар: газета тилй, газета жанрлари, услуб, эксггрессивлик, эмоционаллик, 1{ейтрал, образлилик. андоза. ихчамлик, термин, адабий норма, луғавий, имловий, морфологик, синтактик, услубий нормалар.
Тадқиқот объектлари: XX асрнинг иккинчи ярми ва ХХГ асрнймг бошларидаги ўзбек матбуоти тилининг лисоний материаллари.
Ишнинг мақсади: ўзбек матбуоти тилининг шаклланиш ва юксалиш босқичларини бёлгилаш, газета тилининг турли жанрлар бўйича муштарак ва фаркди хусусиятларини тадқиқ қилиш, газета тилининг эҚспрессивлигини таъминловчи тил воситалари: луғавий, фразёологйк вбсиТаЛар, луғавий вариантлар, иборалар, неологизм ва окказионал' лскссма курилмаларнинг маъновий, услубий, бадиий вазифаларини тақлил қиЛиш, мўстақиллик даври ўзбек матбуоти тилида юзага келган жараёнларни бахолаш ва тавсйялар бериш кабилар ташкил қилади.
Тадқиқо» методи: Семантик-стилистик, матн^бкЛай боғЛиқ тахдил, компонент таҳлил, тавсифий, қисман статисТйк' Тахдил' Мёгодларидан фойдапанилди. ¹
Олинган натижалар ва уларнинг янгнлиги: - ўзбёк матбубти тйлйнинг шаклланиш, ривожлании.1, бойиш босқичлари; - газета жанрлари, ҳар бир жанрнинг тил хусусиятлари, жанрлараро лисоний муштаракЛик ва ўзига хослик;- газетавий тил услуби; -газета тилининг таъсирчанлигй, эмоционал ва экспрессивлигини юзага келтирувчи луғавий, морфологик, синтактик, услубий воситаларнинг конкрет вазифалари; -матбуот тили маданияти, газета тилининг ўзбек ад^абий тили нормаларига қанчалик жавоб бериши, бу соҳадаги асосий нуқсонлар, уларни бартараф этишнинг усуллари, йўллари;- мустақиллик даври ўзбек матбуоти тилида юз берган ижобий жараёнлар, янгиликлар, бунда Ўзбекистон давлати матбубТга кўрсатаётган эътиборнинг аҳамияти ва бошқалар ушбу диссертацияда монографик тарзда биринчи марта тадқиқ қилинди ва янги илмий натижалар олинди.
Амалий аҳамияти: Илмий хулосалар ўзбек тили вазифавий услубларинй^; турли жанрлари бўйича атрофлича ўрганиш, газета тилини таҳлил этиШ усулларини такомиллаштириш, газета тилида юз бераётган жараёнларни чуқур ёритиш, журнал, радио ва телевидение тилини ўрганишда назарий манба сифатида ёрдам беради. Ишдан ўзбек тилининг изоҳли луғатларини тузиш, тўлдириш ҳамда неологизм ва окказионализмлар луғатини тузиш, ОАВ тилй " ва таҳрир назарияси ҳамда амалиётига оид дарслик, қўлланмалар яратИш, журналистлар, таҳрйрият ходимлари ва тарғиботчилар учун услубий тавсиялар ишлаб чиқишда фойдаланиш мумкин.
Қўлланиш соҳаси: Услубият, нутқ маданияти ва асослари, таҳрир назарияси, матншунослик, журналистика тили ва услубияти.
РЕЗЮМЕ