Абдусаидов абдували газета жанрларининг тил хусусиятлари

Ер билан осмонча иборасининг осмон билан ерча, осмон-у ерча каби вариантлари мавжуд. Очеркда унинг таркибидаги луғавий воситалар ноўрин алмашгирилган: Бугун эса ...илгариги Нурота аёли билан менинг орамдаги фарқ замин-у фалакча (ВГ.,13.05.70).
Ўзбек тилшунослигида неологизмлар махсус таҳлил этила бошланди. Неологизм, окказибнализм ҳақида уларнинг моҳиятини тўла қамраб олган таъриф ҳам мавжуд: "Неологизмлар - тилнинг ҳамма систем талабларига жавоб бера оладйган, у ёки бу даражада қонунлаштирилган, аксарият клсми лугатларда қайд қилинган, янги реалияларни ифодалайдиган тил бирликларидир"⁵⁶. Давр тақозоси билан кнаш кслиш номери ўтмайди. елкамизга офтобнинг текканлиги рост бўлсин, юлдузбозлшка чек қўГшоқ, бир юлдўзй икки бўлмайди, ошкоралик дарвозасининг бир тавақаси қия очилган каби фразеологик неологизмлар газегаларда кўплаб учрайди⁵⁷. Игцда шу хил иборалар кенг таҳлил этилган.
"Ўзбек тилининг изоҳли лукати"да гап сўзи билан боғлиқ 57 та ибора қайд этилган. Газетада лугатда ўз аксини топмаган гап деса қоп-қоп, гап кор қилмайди, гапни пардалаб ўтирмайди, гапнинг тагида гап бор каби иборалар ишлатилган. М.: "Лап деса қоп-қоп, шини қоқиштувондан топ", - деган нақл худди шу капитал қурилиш бўлимида ҳукм сураётгандек (РГ.,7.01.88), Директорнинг қовоғи солинди. Унча-мунча гап кор қилмаслигини пайқаган Худойқул Алиқулов дангалига ўтди (РГ., 14.09.80), Шу сабабли иккози ҳам гапни пардалаб ўтирмади (РГ., 19.09.80), Гапнинг тагида гап бор, деганларидек, бунинг ҳам маъноси бор эди (РГ.,14.09.80). Янги яратилган ибора ва парафразаларнинг аксарияти ўринли қўлланилганлигига қарамасдан, бу соҳада ҳам баъзи камчиликлар мавжуд. М., баъзан очеркда ўта бадиий тарзда ифодаланган ҳолатлар кўринади: ... қишлокдар аҳолиси учун энди куёшли кунлар тугди (П(.'..30.03.8(>). Олий Мажлис биносининр депутатларни рўйхатга олиш залидамиз. Ноибларнинг кети узилмайди (ХС.,30-04.98).
Окказионализмларни айрим тилшунослар неологизм ҳодисаси билан бир нарса ёки неологизмларнинг бир қисми деб қарашади⁵⁸. А.Маматов докторлик диссертациясида адабий норма ва окказионализмлар масаласига ҳам эътиборни қаратади⁵⁹. Окказионализмлар катта имкониятларга эга, яъни улар нуткда, маълум гуруҳ нутқида бўлса~’ҳам, ~гёз-тез' қўлланиб, оммалашса ва
¹¹ Рақматуллаев Ш. Ўзбек тилининг фразеологик луғати. - Тошкент: Қомуслақ Бош таҳририяти. 1992. Б.125. Бу манба қуйидаги қисқартиш бнлан берплдм ва китоб саҳифаси кўрсатилди: ЎТФЛ,!69.