O`ylab o`rniga qo`y. Bu metodni asosan geometriya darslarida qo`llash qulay. Bunda o`quvchilarni faollashtiaruvchi savollar o`z aksini topadi. Berilgan jadval 3 ustundan ibirat bo`lib, birinchi ustunda figuralarga xos bo`lgan xossalar va t a`riflar yoziladi. Ikkinchi ustunda shu shakllar tasviri yoki formulasi beriladi, 3- ustunda esa o`quvchi shakl va formulaga mos qoidani topib harfini qo`yadi.
Topishmoq va she'rlar. Topishmoqlar va she'rlardan ham darslarda foydalansak darsimiz yanada qiziqarli bo’ladi.
Diofant( matematik) haqida qabr toshidagi yozuv.
She’r
Birodar to’Xalq ta’limi jurnali a bir dam
Shu qabrning yonida.
Yotar unda Diofant
So’ngi joy makonida
Shu yerda topdi uning
Uzoq umri nihoya
Qabr toshdagi yozuv
Hayotidan hikoya
Bolalik umrining
Oltidan biri
Yigitlik damlari 1/12
Uylandi Diofant
Va kutdi farzand.
Farzand orzusida
Kechgan yillari.
Besh yil va umrning
Yettidan biri
Shundagina ollohim
Etdi ato bir dilban
Ota umrin yarmicha
Hayot ko’rmish bu farzand
Farzand dog’i olimning
Jigar baxring tig’ladi
Ayriliq dardida u
Achchiq-achchiq yig’ladi
O’g’li vafotidan so’ng.
4 yilgina yashadi.
So’ng o’zi ham shu qabr.
Tomon qadam tashladi.
Qancha umr ko’ribdi?
Shu qabrda yotgan zot,
Nechun uning ishlarin
Hamon etishadi yot.
Birodar bering javob.
Bu ishing topar savob.
Javob: 84
Yechimi:
Berilgan
x-hamma umri
-bolalik
-yigitlik
5+ -farzand kutish
Yechilishi:
Hamma umri-?
Quyidagi she’r o’qib beriladi. Bolalar masalani yechadilar.
Soatiga 90 mil
Tezlik olib neksiya
Bir shaharga yo’l oldi
Javob bergil shamsiya
Qaytishda u tezlikni
Oshirdi 20 maga
Bormoq kelmoq o’rtacha
Tezlik tengdir qanchaga.
Berilgan
Formula:
Yechilishi:
II BOB. Didaktik o`yinlar o`quvchilar bilim olish faoliyatini rivojlantirish vositasi 2.1. Matematika bo’yicha didaktik o’yinli darslar Ta’lim jarayonida didaktik o’yinli texnologiyalar didaktik o’yinli dars shaklida qo’llaniladi. Ushbu darslarda o’quvchilarning bilim olish jarayoni o’yin faoliyati bilan uyg’unlashtiriladi. Shu sababli o’quvchi-larning bilim olish faoliyati o’yin faoliyati bilan uyg’unlashgan darslar didaktik o’yinli darslar deb ataladi.
Inson hayotida o’yin faoliyati orqali quyidagi vazifalarni amalga oshiradi:
1. O’yin orqali shaxsning ma’lum bir faoliyatga bo’lgan qiziqish ortadi
2. Kommunikativ muloqot madaniyatini egallashga yordam beradi.
3. Shaxsning o’z iqtidori bilimi va o’zligini namoyon etishga imkon yaratadi.
4. Hayotda va o’yin jarayonida yuz beradigan turli qiyinchiliklarni yengishga tayyorlaydi, mo’ljalni to’g’ri olish ko’nikmalarini hosil qiladi.
5. O’yin jarayonida ijtimoiy normalarga mos xulq atvorni egallash kamchiliklarga barham berish imkoniyati yaratiladi.
6. Shaxsning ijobiy xislat va fazilatlarini shakllantirishga zamin tayyorlaydi.
7. Insoniyat uchun ahamiyatli bo’lgan qadriyatlar tizimi ayniqsa ijtimoiy ma’naviy - madaniy milliy va umuminsoniy qadriyatlarni o’rganishga e’tibor qaratiladi.
8. O’yin ishtirokchilarida jamoa muloqot madaniyatini rivojlantirish ko’zda tutiladi.
O’yin bilan bog’liq faoliyat o’zining to’rtta xususiyati bilan ajralib turadi:
1. Erkin rivojlantiruvchi faoliyatning vujudga kelishi (bunda o’yin ishtirokchilari rollarni vazifalarni tanlash o’z faoliyatidan ko’ngli to’lishi nazarda tutiladi).
2. Ijodiy muhitning tarkib topishi (o’yin ishtirokchilari tegishli ijodiy va mustaqil faoliyatga ega bo’ladilar[13][15].
O’qituvchi avval o’quvchilarni individual so’ngra guruhli o’yinlarga tayyorlashi va uni o’tkazishi ular muvaffaqiyatli chiqqandan so’ng ommaviy o’yinlarga tayyorlashi lozim. Chunki o’quvchilar didaktik o’yinli darslarda faol ishtirok etishlari uchun zaruriy bilim ko’nikma va malakalarga ega bo’lishlari bundan tashqari sinf jamoasi o’rtasida hamkorlik o’zaro yordam vujudga kelishi lozim.
O’qituvchi didaktik o’yinli darslarni o’tkazishda quyidagi didaktik talablarga amal qilishi lozim:
1.Didaktik o’yinli darslar dasturda qayd etilgan ta’limiy tarbiyaviy rivojlantiruvchi maqsad va vazifalarni hal qilishga qaratilgan bo’lishi lozim.
2. Muhim muammolarga bag’ishlanishi va ular o’yin davomida hal qilinishi.
3. Barkamol inson shaxsini tarbiyalash tamoyillariga sharqona odob - axloq normalariga mos kelishi.
4. O’yin tuzilishi mantiqiy ketma - ketlikda bo’lishi.
