Abduhamidov F. A

 

       

Gaz bosimi. 

Faraz qilaylik, gaz kub shaklidagi idishga qamalgan bo’lsin. 

Xar  bir  kub  metrda  n  ta  molekula  (xajm  birligidagi  molekulalar  soni 

molekulalar  konsentratsiyasi  deb  ataladi. 

N

n

V



)  bo’lsin.  Molekulalar  vaqt 

o’tishi  bilan  xaotik  xarakatlanib  idish 

devorlari  bilan  to’qnashadi  (5-rasm). 

Molekula  xar  bir  to’qnashishda  idish 

devorlariga  juda  kichik  kuch  bilan  tasir 

qiladi  va  qaytadi.  Alohida  urilishlarning 

juda kichik kuchlari to’planib, deyarli F 

o’zgarmas bosim kuchiga aylanadi.  

     Gazning  idish  devoriga  beradigan 

bosimi  molekulalar  konsentrasiyasiga  bog’liq.  Molekulalar  konsentrasiyasi 

qancha katta bo’lsa, ular idish devori bilan shuncha ko’p to’qnashadi va bosim 

shuncha  katta  bo’ladi.  Boshqacha  aytganda,  gaz  bosimi  molekulalar 

konsentrasiyasiga to’g’ri proporsional: 

P

n



 

       Tajribalardan  gazning  idish  devoriga  beradigan  bosimi  molekulalarning 

kinetik energiyasiga bog’liqligi aniqlandi. 

2

0

2

m

P





 

Xosil qilingan ikkala munosabatni birlashtirib, quyidagini xosil qilamiz; 

---

 

10 

Abduhamidov F.A. 

2

0

2

m

P

n



 

 

Aniq xisoblashlardan so’ng esa molekulalar bosimi formulasi xosil qilingan. 

2

0

2

3

2

m

P

n







 

      Bu  munosabat