Abdalieva P. Pedagogika nazariyasi va tarixi

5.Ta`limda onglilik, faollik va mustaqillik qoidasi. 
Bu  qoida  uqitishni  shunday  tashkil  etishni  nazarda  tutadiki,  bunda 
oquvchilarilmiy  bilimlarni  hamda  ularni  amalda  qullash  usullarini  ongli  va  faol  
egallab  olishadi.  Ularda  ijodiy    tashabbuskorlik  va  uquv  faoliyatida  mustaqillik, 
tafakkur, nutq madaniyati va ilmiy duneqarash, e`tiqod tarkib topadi. 
Oqitishning  onglilik  qoidasi  oquvchilar  yangi  qoidalarni  idrok  qilishda 
ta`riflar, teoremalar, adabietdan sh`er edlash va hokazolarning ifodalanishigina emas, 
balki  ularning  haetiy  xodisalar,  jarayonlaar  bilan  bog`liq  bulgan  mazmunini  ham 
tushinishlarini  talab  etadi.  Aks  holda    bilimlarda  yuzakichilik  avj  oladi,  b`unda 
material  quruq  edlab  olingan  buladi.oquvchilar  uni  qayta  aytib  bera  oladilar,  lekin 
uning mohiyatini tushunmaydilar va amaliy faoliyatlarda qullay olmaydilar. 
Bilitmlarni  ongli  ravishda  uzlashtirish  oquvchilarda  bu  bilimlarga  nisbatan 
ma`lum munosa`at hosil qilishni, emotsional kechinmalar uyg`otishni ham uz ichiga 
oladi.oquvchilarning  bilimlarni  uzlashtirishga  faol  munosabatda  bulishi  uning  bilish 
faoliyatini aktivlashtirishga erdam beradi. 
Uqitish  jarayonida onglilik va faollik qoidasi oquvchilarda tafakkur va nutqni 
rivojlantirishni  nazarda  tutadi.Mustaqil  tafakkur  turli  usullar  bilan  hosil  qilinadi. 
Tafakkurni  shaqllantirish  usullaridan  biri  mustaqil  hal  qilish,  muammoli  vazifalar 
quyishdir. 
Ta`lim  jarayonida  oquvchilar  faolligi,  datavval,  ularning  aqliy  faoliyati-
tafakkur  bilish  faoliyatidir.Shunga  kura,  ta`limni  ongli  uzlashtirish  qoidasi,  bir 
tomondan,  oquvchilarning  mustaqil,  faol  fikr  qilishlarini  nazarda  tutsa,  ikkinchi 
tomondan,  aynan  shu  jaraaen  davomida  oquvchilarning  mustaqillik  va  faolliklarini 
hamda mantiqiy fikr qilish faoliyatlarini tarbiyalab, takomillashtirib borishni nazarda 
tutadi. 
Ongllilik  va  faollik  qoidasi  oquvchilarning  mehnat  va  uqishda  ijodiy  faoliyat 
usullariga urgatishni talab etadi.