Abbatisa – ayollar katolik monastirlarining boshqaruvchilari. Abbatlik

Polis – V-VI asrlarda Vizantiyada shahar jamoalari shu nom bilan atalgan.
Poliptik, poliptix (yunon.poly – koʻp va rtyche – qat taxta, kichkina taxta) – karolinglar davrida monastir yerlarining hisob-kitobi yuritiladigan qaydlar. Ilk oʻrta asrlarning agrar hayoti toʻgʻrisida boy manba boʻlib hisoblanadi. Unda monastir yerlari (shudgor, yaylov, uzumzor, oʻrmon kabilar), shuningdek inshootlar, tegirmonlar kabilar berilgan. Ularda dehqonlarga berilgan yerlar, ularning qayerda joylashganligi, bajarishi lozim boʻlgan majburiyatlar, yerga egalik qilayotganlar (ijara asosida) va ularning oila a’zolari nomlari va ijtimoiy holati ham qayd etilgan. Eng mashhur P.lardan biri abbat Irminon P.i hisoblanadi. U Sen-Jermen abbatligida 543-yilda tuzila boshlangan va IX asr boshlarida P. shakliga keltirilgan. Undan tashqari Reyms abbatligida Muqaddas Remigiya (845) va Muqaddas Mavr (868) P.lari ham mashhurdir.
Pomestye – Votchinaga qaralsin.
Pomestelar haqida kapitulyariy – taxminan 800-yillarda qabul qilingan qirollik pomestesini boshqarish haqidagi Buyuk Karlning farmoni. Yirik feodal xoʻjalikning tuzilmasi, dehqonlarning asosiy qatlamlari, erkin kishilarning qaramlikka tushishi va ular ustidan hukmronlik shakllari haqida ma’lumot beradi. Ilk oʻrta asrlarning ijtimoiy-iqtisodiy hayoti haqida muhim tarixiy manbadir.
Pontifik (lot.pontifex – kohin) – “Buyuk pontifik” – Rim papalarining unvonlaridan biri boʻlib, V asrdan boshlab ola boshlangan. Qadimgi Rimda bu unvon majusiylarning oliy bosh kohinining unvoni boʻlgan. Ushbu unvonni barcha Rim imperatorlari, jumladan, xristian imperatorlari ham IV asr oxirigacha (Grasiangacha) olishgan. Rim papalari boshqaruvi davri Pontifikat deb atalgan.
Popolan (ital.popolo – xalq) – XII-XIV asrlarda Shimoliy va Markaziy Italiya shaharlarida sexlarga birlashgan savdo-hunarmandlar qatlami. XII asr oxiri-XIII asr boshlarida ular nobilar–feodallarga qarshi kurash boshlaganlar, XIII asr oʻrtalariga kelib ayrim shaharlarda oʻz hokimiyatini oʻrnatishga erishganlar: Bolonya (1245), Florensiya (1250) va boshqalar. Bunda shahar-davlatlarda sexlar vakillarining saylab qoʻyilish tartibi oʻrnatilgan, feodallar boʻlsa (XIII asr oxiri) qonunchilik tartibida siyosiy huquqlardan mahrum etilgan (1293-yilda Florensiyada “Adolat qonuni”, 1277-yilda Siyenada “Xalq nizomlari” asosida). XIV asrga kelib P. “semiz xalq” (shaharning yuqori qatlam vakillari) va “oriq xalq”ga ajralib ketdi. Aynan shu asrdan P. atamasi muomaladan chiqib ketdi.