A. Zikiryayev, A. To ‘ xtayev, I. Azimov, N. Sonin



Download 5,84 Mb.
Pdf ko'rish
bet53/244
Sana14.01.2022
Hajmi5,84 Mb.
#363449
1   ...   49   50   51   52   53   54   55   56   ...   244
Bog'liq
biologiya. 9-sinf (2014, a.zikiryayev, a.to'xtayev)

34
HUJAYRA HAQIDAGI TA

LIMOT
II BO‘LIM
mikroskop lar ning  yaratilishi  va  molekular  biologiya  usullarining  paydo 
bo‘lishi  hujayra  sirlarini  yanada  chuqurroq  o‘rganishga,  uning  murakkab 
tuzilmalarini bilishga, ularda kechadigan turli-tuman biokimyoviy jarayon-
larni aniqlashga imkon yaratdi.
Bugungi kunda hujayra nazariyasining asosiy qoidalari quyidagilardan 
iborat:  1.  Barcha  tirik  organizmlar,  ya’ni  mikroorganizm,  o‘simlik  va 
hayvonlar tanasi hujayralardan tashkil topgan. 2. Yangi hujayralar faqat 
avval mavjud bo‘lgan hujayralarning bo‘linishi tufayli vujudga keladi. 3. 
organizmlarning hujayralardan tashkil topishi ularning kelib chiqishi bir 
xil ekanligidan darak beradi. 4. Hujayra tirik organizmlarning tuzilish va 
funksional birligi hisoblanadi. 5. Har bir hujayra mustaqil ravishda hayot 
kechirish xususiyatiga ega. 
Hujayra nazariyasi biologiya fanining rivojlanishiga katta ta’sir ko‘r sat di. 
Bu nazariya tufayli organizmlar bir xil morfologik asosga ega ekanligi isbot-
landi. Hayotiy hodisalarni umumbiologik nuqtayi nazardan tushuntirishga 
imkon yaratildi. Hujayra biologiyasini o‘rganishda mam la katimiz  olimlar-
ining ham katta hissalari bor.  Akademik K.Zuparov,  J.Ha midov va ular 
shogirdlarining bu bora dagi ishlari diqqatga sazovordir.
Tirik  organizmlarning  hujayraviy  tuzilishini  o‘rganishda  keng  qo‘lla-
niladigan usullarga yorug‘lik va elektron mikroskoplar kiradi. 
Yorug‘lik  mikroskopining  asosiy  qismlari  obyektiv  va  okulardan  ib-
orat.  Mikroskopning  eng  muhim  qismi  obyektiv  bo‘lib,  kuzatilayotgan 
predmetni  kattalashtirib  beradi.  okularlar  ham  linzalar  tizimidan  iborat 
bo‘lib, ular o‘rganilayotgan predmetning tasvirini kattalashtirishda ishti-
rok  etadi.  Dastlabki  mikroskoplar  obyekt  tasvirini  10—40  martagacha 
kattalashti rib  bergan.  odatda  yorug‘lik  mikroskoplari  tasvirni  10—2000 
martagacha  kattalashtiradi.  Mikroskopning  muhim  tomoni,   kattalash-
tirish   emas,   balki  uning  ko‘ rish   kuchi  yoki  ko‘rish   xususiyati  hisobla-

Download 5,84 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   49   50   51   52   53   54   55   56   ...   244




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2025
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish