A. Zikiryayev, A. To ‘ xtayev, I. Azimov, N. Sonin

36
HUJAYRA HAQIDAGI TA
’
LIMOT
II BO‘LIM
Barcha  tirik  organizmlar  hujayraning  tuzilishiga  ko‘ra  ikkita  katta 
guruhga  bo‘linadi:  yadrosiz  organizmlar  —  prokariotlar  va  yadrolilar  — 
eukariotlar.  Prokariotlar  guruhiga  barcha  bakteriyalar  va  ko‘k-yashil  suv 
o‘tlari (siano bakteriyalar), eukariotlar guruhiga esa zamburug‘lar, o‘simlik 
va  hayvonlar  kiradi.  Shunday  qilib,  hozirgi  davrda  hujayralar  tuzilishiga 
ko‘ra ikkita sohaga ajratilgan va tegishli ravishda ikki yirik guruh: 
proka-
riot
 va 
eukariotlar
 deb ataladi.
Prokariot  organizmlar  azaliy  xususiyatlarni  o‘zida  saqlab  kelmoqda. 
Ya’ni ular juda sodda tuzilishga ega. Shu asosga ko‘ra ular alohida olamga 
ajratilgan.
Eukariot  hujayralarda  qo‘shqavat  qobiq  bilan  o‘ralgan  yadro,  murak kab 
tuzilishga ega bo‘lgan «quvvat stansiya»lari — mitoxondriyalar; o‘simliklar-
da bulardan tashqari yana xloroplastlar bo‘ladi.