A. Zikiryayev, A. To ‘ xtayev, I. Azimov, N. Sonin

115
GENETIKA  ASOSLARI
V BO‘LIM
Ishning maqsadi:
 o‘quvchilarga irsiylanishga oid bilimlarni gerbariylar asosida 
mustahkamlash.
Kerakli  jihozlar. 
G‘o‘za,  pomidor,  namozshomgulning  har  xil  navlaridan 
tay yorlangan  gerbariylar,  g‘o‘zaning  oq,  qo‘ng‘ir,  mallarang,  novotrang  tolalari, 
pomidorning turli shakl va rangdagi mevalari.
Ishning  borishi.
  O‘quvchilar  3  guruhga  bo‘linadi.  Har  bir  guruh  alohida 
o‘simliklar ustida ishlab, ish natijalarini e’lon qilib, himoya qiladi.
Topshiriqlar:
1.  Pomidor  o‘simligining  har  xil  navlari  gerbariylarini  o‘rganib  chiqing. 
Dominant,  retsessiv  belgilarini  aniqlang,  poya,  barg,  meva  shakllarini 
o‘rganib chiqing va taqqoslang.
2.  G‘o‘za  o‘simligini  har  xil  navlaridan  tayyorlangan  gerbariylarni  o‘rganib 
chiqing.  Dominant,  retsessiv,  oraliq  belgilarini  aniqlang.  Tola  ranglarini 
turlicha bolish sababini o‘rganing.
3.  Namozshomgul  o‘simligini  qizil,  oq,  pushti  gulli  navlarini  gerbariylar 
asosida o‘rganing. Poya, barg, gul tuzilishini taqqoslang.
   Ish natijalari asosida quyidagi jadvalni to‘ldiring va masalani yeching:
1.  G‘o‘zada  malla  rangli  tola  oq  tola  ustidan  dominantlik  qilgani  uchun  F
1 
 
bo‘g‘inda novvot rang tolali forma hosil bo‘ladi. Agar F
1 
duragaylar retsessiv 
organizmlar bilan o‘zaro chatishtirilsa, F
2 
da qanday natija olinadi.
2.  Namozshomgulning  qizil  va  oq  gultojibargli  formalari  o‘zaro  chatishtirilsa, 
F
1
  va  F
2
  bo‘g‘inda  qanday  ajralish  kuzatiladi?  Tahliliy  chatishtirish  o‘tka­
zilsa­chi?