A. Zikiryayev, A. To ‘ xtayev, I. Azimov, N. Sonin


- §.  Genlarning  birikkan  holda  irsiylashishi



Download 5,84 Mb.
Pdf ko'rish
bet175/244
Sana14.01.2022
Hajmi5,84 Mb.
#363449
1   ...   171   172   173   174   175   176   177   178   ...   244
Bog'liq
biologiya. 9-sinf (2014, a.zikiryayev, a.to'xtayev)

 
 51- §.  Genlarning  birikkan  holda  irsiylashishi
116
GENETIKA  ASOSLARI
V   BO‘LIM


Tajribalardan ma’lum bo‘lishicha, bir xromosomada joylashgan genlar 
birikkan  genlar  bo‘ladi,  yani  mustaqil  taqsimlanmay,  asosan,  birgalikda
 
nasldan naslga o‘tadi. Buni aniq misolda ko‘rib chiqamiz. Agar kulrang 
tanali va normal qanotli drozofila bilan qoramtir tanali va kalta qanotli 
drozofila  chatishtirilsa,  duragaylarning  birinchi  avlodidagi  barcha  pa­
shshalar  kulrang  tanali  va  normal  qanotli  bo‘lib  chiqadi.  Bu  ikki  juft 
allel  bo‘yicha  geterozigotadir  (kulrang  tana,  qoramtir  tana  va  normal 
qanot,  kalta  qanot).  Tahliliy  chatishtirish  o‘tkazishda  digeterozigota 
(kulrang tanali va normal qanotli) urg‘ochi pashshalarni retsessiv belgili 
qoramtir tanali va kalta qanotli erkak pash shalar bilan chatishtiramiz. 
Mendelning  ikkinchi  qonuniga    asoslanib,  naslda    4  xil  fenotipli: 
25%  normal  qanotli  kulrang  tanali,  25%  kalta    qanotli  kulrang  tanali, 
25%  normal  qanotli  qoramtir  tanali  va  25%  kalta  qanotli  qoramtir  ta­
nali  pashshalar  olish  mumkin.  Darhaqiqat,  boshlang‘ich  kombinatsiyali 
(kulrang tanali normal qanotli, qoramtir tanali kalta (qanotli) pashshalar 
bilan  olib  bo ril gan  tajribada  (muayyan  tajribada  41,5%)  belgilaridan  qa­
yta  kom binatsiyalangan  (kulrang  tanali  —  kalta  qanotli  va  qoramtir  ta­
nali  normal  qanotli)  pashshalarnikiga  qaraganda  belgilar  ancha  ko‘proq 
bo‘ladi. Keyingilari atigi 8,5% dan bo‘ladi (61­ rasm). Ana shu misoldan 
ko‘rinib  turibdiki,  kulrang  tana  —  normal  qanot  va  qoramtir  tana  — 
kalta  qanot  belgilarini  yuzaga  chiqaradigan  genlar  asosan  birgalikda 
nasldan  naslga  o‘tadi,  ya’ni  boshqacha  aytganda,  o‘zaro  birikkan  holda 
bo‘ladi.  Bu  birikish  genlarning  muayyan  bir  xromosomada  joylashganli­
giga bog‘liq. Shunung uchun meyozda bu genlar tarqalib ketmaydi, balki 
birgalikda nasldan naslga o‘tadi.

Download 5,84 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   171   172   173   174   175   176   177   178   ...   244




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2025
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish