A zeki veliDÎ togan bugünkü TÜRKİLİ (TÜRKİstan) ve yakın

^r,‘^!) İbn Ayâs, Bedâyı nz-Zuhûr, IV, 219-227. «Özbek KHan» (^U. )
diye yazdığı Şaybak Hanın kafa tasına Şah İsmail tarafından yazılan:
beyitlerine Mısırda iki yüzden fazla .şair ve edibin cevap yazdığını zikrederek birçoğunu nakletmektedir. Onlardan biri şudur:
â—kJ* j (^âJt>>-l
Hammer’in İstanbuldaki Venedik elçisinin raporundan alarak haber ver­diğine göre, (Gesçhichte des Osmanischen Reiches, II, 360, 625). Şah İsmail Şaybak Hanın başını, fakat kafatası olmadığı halde, Istanbula da göndermiş imiş. "
⁰⁷) Zapiski Vostoçnago Otdeleniya Russk. Arkheol. Obşç, XXV, 325.
ması, ve batıda da İstanbulun fethi ve Kırımın kuvvetlenmesi, ta on besinci asrın sonundan başlıyarâk Edil havzasını ve Çoçı Ulusu merkez­lerini boşaltmıştı. Bu durum, on altıncı asırda, daha kuvvetle devam etti* Mâverâünnehre giden Özbeklerin eski yerleri olan Sır Derya havzasına ve Amu Derya deltasına daha birçok Özbek, Mangıt ve Nogay uruk­ları gelip yerleşti. Sır Derya havzasında Alçın, Mangıt, Khıtay ye Kıp- çaklar; Khorezmde yeni Mangıt ve Khıtay kütleleri ve bugün Kara- kalpaklarla birlikte yaşıyan «îstek» (Başkurt) oymağı o cümledendir. Edil taraflarında ahalinin azalması, orada eski Altın Orda hukukunu iddia eden hanları tamamen zayıf ve âciz bıraktı ve ırmağın bütün hav­zasının Ruslar eline geçmesini kolaylaştırdı. Mâverâünnehir hanlarından Übeyd ve Abdullah Hanlar, pek uzun olan hükümet devrelerinde, ha­kikaten zamanlarına yaraşır şekilde bütün Asya ölçüsünde bir siyaset kullandılar. Her iki hükümdar (bilhassa sonuncusu) Türkistanda şid­detli merkeziyet yerleştirmeğe, Khorezmi, tekmil Sır Derya havzasını (•.İlerinde bulundurmağa, sahra vilâyetlerini tenvire çalıştılar. Bükhara ve Khorezmden müslüman misyonerleri Sibirya taraflarına kadar gön­derildi. Hind, Kaşgar, Iran, Rus, Türkiye ile münasebetlerinde filha­kika müstakil siyaset kullandılar.