A zeki veliDÎ togan bugünkü TÜRKİLİ (TÜRKİstan) ve yakın

Üçsen «Kazak» kabileleri, evvelce yine buradan doğuya çekilmiş olan «Nogay» kabilelerinden ibaretti.

18. 
    inci, asrjn_ üçüncü çeyreğinde Kazak hanları «Edil» ve «Yayık» tan Cungaryaya kadar lizanan bozkırlara mâlik olup, batıda rus (Pet- resburg) ve doğuda çin (Pekin) hükümetlerinden fermanlar alıyorlar ve o fermanları da, mezkûr hükümetlerin Kazak sultanlarına olan mah­sus iltifatları olarak telâkki ediyorlardı. Bu kadar geniş bozkırları işgal •ederek birbirinden uzak yaşıyan kabileler, dil ve âdetleri itibariyle yek- diğerinden uzaklaşmadılar. Bilâkis her zaman ve bilhassa Ralmuk za­manında ve ondan sonra hanların mücadeleleri: zamanında yekdiğe- riyle pek ziyade karışmak, mıntakadan mıntakaya sürüklenmek, bati­dakiler doğuya, doğudakiler batıya geçmek suretiyle, kalmuk mücade­lesinde olduğu gibi, bütün sahraya müşterek kahramanların zuhuru ve o zamanlardaki büyük içtimalarda (hanlar ve beğlerin düğün ve «aş» yani «yoğ» merasimleri gibi) bütün «Kazak» kabilelerinden mümes­siller ve halk şairleri toplanıp müşaereler tertip edilmesi, burada söy­lenen hitabeler şiirlerin şairin ibare ve üslûbiyle bütün kabilere dağıl­ması neticesinde âdât ve ananeler birliğini^ümmî oldukları halde, ko­nuşma lehçesinin birliğini muhafaza ettiler. Bugün Cungaryadan ta Edil havzasına kadar tekmil Kazakların lehçesi tamamen birdir'. Fakat uzun zamanlar umumî hanlara tâbi olmadan ve büyük siyasî hâdiselere ka- rışmayıp,. beynelmilel siyasî hayattan uzak kalıp aşiret entrikaları ve buna ilâveten «Kazaklık» ruhiyle yaşamış olmaları, bu Türklere tesir­siz kalmamıştır. Ekseriya siyasî ve fikrî hayatta da eski «Kazaklık» hâ­lâ bir fazilet addediliyor. Komşiı medenî Türklerden fazla çekinmek vardır. Elbette bu, kazaklığın kusuru ve menfi tarafıdır ; bununla beraber Kazaklar, eski bir medeniyetin kuvvetli tesirinde olmadıklarından, yeni asrî medeniyeti, asrî ilim metodunu ve fikir sistemlerini, komşu medenî Türk kabilelerine nisbeten daha çabuk kavrayıp benimsiyebiliyorlar.