A. X. Rasijlov, K. G. Baxadirov materialshunoslik va konstruksion


  KONSTRUKSION MATERIALLAR TEXNOLOGIYASI



Download 6,21 Mb.
Pdf ko'rish
bet86/240
Sana31.12.2021
Hajmi6,21 Mb.
#235175
1   ...   82   83   84   85   86   87   88   89   ...   240
7.  KONSTRUKSION MATERIALLAR TEXNOLOGIYASI
7.1. Cho‘yan ishlab chiqarish
M aium ki,  tabiatda  deyarli  hamma  metallar  va  ulaming  qotish­
malari tog‘ jinslari tarkibida turli xil murakkab birikmalar ko‘rinishida 
uchraydi.  Cho‘yan  va  p o ia t  ishlab  chiqaradigan  hozirgi  zamon 
metallurgiya  korxonasi  turli  korxonalaming  murakkab  kompleksidan 
iborat.
1.  Ruda,  toshko‘mir,  flyus,  o ‘tga  chidamli  materiallar  qazib 
olinadigan shaxta va karerlar.
2.  Bekorchi  jinslami  chiqarib  tashlab  ruda  tozalanadigan  va 
suyuqlantirishga  tayyorlanadigan  hamda  rudaga  nisbatan  tarkibida 
temir  ko‘p  b oigan  mahsulot  — konsentrat  olinadigan  mda  boyitish 
kombinati.
3.  Koks-kimyo  sexlari  va  zavodlari.  U  yerda  kokslanadigan 
ko‘mirlar  tayyorlanadi,  koks  pechlarida  ular  kokslanadi  (havo 
kiritmasdan taxminan  1000 °C temperaturada quruq haydaladi) hamda 
ulardan y o i-y o iak ay  benzol,  fenol, toshko‘mir smolasi  kabi qimmatli 
kimyo mahsulotlari ajratib olinadi.
4.  Energetika  sexlari.  U  yerda  elektr  energiyasi  olinadi  va 
uzatiladi,  domna  protsesslarida  havo  puflash  uchun  zarur  boigan 
siqilgan havo olinadi,  cho‘yan va p o ia t eritish  uchun kislorod  olinadi, 
shuningdek,  metallurgiya  korxonalarida  chiqadigan  gazlari  tozalanadi 
(tabiatni saqlash va havo basseynini toza saqlash maqsadida).
5.  Cho‘yan va ferroqotishmalami eritish domna sexlari.
6
.  Turli ferroqotishmalar ishlab chiqariladigan zavodlar.
7.  P o ia t  ishlab  chiqarish  uchun  moijallangan  konverter,  marten, 
elektr-poiat suyultirish sexlari.
8
.  Prokat  sexlari.  U  yerda  qizdirilgan  p o ia t  quymalardan 
tayyorlamalar (blyumlar va slyablar),  keyinchalik sort prokat, trubalar, 
list, sim va boshqalar uchun qayta ishlanadi.
Hozirgi  zamon  p o ia t  ishlab  chiqarishi  ikki  bosqichli  sxemaga 
asoslangan,  unda  domna  pechlarida  cho‘yan  eritiladi  hamda 
keyinchalik undan turli  usullar bilan  p o ia t olinadi.  Domna pechlarida
111


eritish  protsessida  ruda  tarkibidagi  temir  oksidlaridan  temir  tanlama 
qaytariladi.  Shu  bilan  birga  rudadan  fosfor  hamda  uncha  ko‘p 
bo‘lmagan  miqdorda  marganes  va  kremniy  ham  qaytarib  olinadi; 
temir  uglerod  va  qisman  yoqilg‘idagi  (koks)  oltingugurt  bilan 
to‘yinadi.  Shunday  qilib,  rudadan  tarkibida  2,14%  dan  ko‘p  uglerod, 
kremniy,  marganes,  oltingugurt  va  fosfor  bo‘lgan  temir  qotishmasi 
olinadi.
Metallurgiya korxonalarida mazkur birikmalardan quyidagi asosiy 
usullar yordamida metall va uning qotishmalari ajratib olinadi:

Download 6,21 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   82   83   84   85   86   87   88   89   ...   240




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish