A. X. Rasijlov, K. G. Baxadirov materialshunoslik va konstruksion

Rezinali  yelimlar,  asosan,  eritmalarga  kauchuk  yoki  rezinali 
aralashmalarni  qo‘shib  eritish  orqali  hosil  qilinadi.  Bunday  yelimlar 
vulkanizatsiyalovchi  (tabiiy  kauchukning  organik  eritma  bilan 
aralashmasi),  issiqda  vulkanizatsiyalovchi  (140-150  °C  harorat 
ta ’sirida)  va  o‘zi  vulkanizatsiyalovchi  (xona  haroratida)  yelimlar 
guruhlariga  boiinadi.  Ikkinchi  va  uchinchi  guruhlarga  kiruvchi 
yelimlarga,  asosan,  sintetik  smolalar qo‘shiladi.  Ushbu  yelimlar  bilan 
hosil  qilingan  birikmalar  vulkanizatsiyalovchi  yelimlar  yordamida
107

---

olingan  birikmalarga  nisbatan  ancha  mustahkam  bo‘ladi. 
8 8
  va 
8 8
H 
markali  rezinali  yelimlardan  eng  ko‘p  foydalaniladi.  Ular,  asosan, 
rezinali 
aralashmalami 
va 
butilfenolformaldegidli 
smolalami 
etilatsetat va benzinda eritish orqali hosil qilinadi.
Rezinali  yelimlar  yordamida  rezinani  rezina  bilan,  metallar, 
shishalar va boshqalar bilan birlashtirib, yelimli birikmalar olinadi.
Bundan tashqari,  texnikaning turli  sohalarida metallami  o ‘zaro va 
nometall  konstruksion  materiallar  bilan  yelimlab  birikma  hosil  qilish 
uchun  tarkibi  sintetik  smolalar  va  sintetik  kauchukdan  iborat  boMgan 
yelimlar  (БФ-2,  БОМ ,  ВС-Ю Т  B K -32-200,  BK-3,  BK-4,  K-153) 
va  epoksidli  yelimlar  (П ВК-1,  BK-7,  ПУ-2,  BK -5)  ham  keng 
ishlatiladi.