A qodiriy nomidagi jizzax davlat pedagogika

GAVDANI TUTISHNI TO’G’RILASH UCHUN MASHQLAR
Gavdani tutish buzilishi umurtqaning egilgan joylarining ko’payishi yoki kamayishida, elka belining, tananing turishida, boshning tutishida ko’rinadi. Agar gavdani tutish buzilishini o’z vaqtida to’g’rilanmasa, u mahqamlashadi va asta-sekin umurtqa suyagi qiyshayib qoladi.
Tekis, dumaloq va bukilgan orqa, qanot kabi kurak suyagi-bu eng ko’p uchraydigan gavdani tutish buzilishlari. Buzilishlarining turli birikmalari bo’lishi mumkin, masalan dumaloq va botiq orqa. Ko’krak qafasining buzilishlari ham ko’p, masalan elka belining assimetrik bo’lishi.
Buzilishlar ko’pincha muskullarning bo’shligidan, gavdaning noto’g’ri tutishdan paydo bo’ladi. Shunday qilib, orqaning dumaloq va botgan bo’lishining sabablari-yomon yorug’lik tufayli o’zoq engashib o’tirishi, noqo’lay parta, uzoqni yaxshi ko’rolmaslik, bukchay tirib turish; osilib turgan va oldinga so’rilgan elkalarning sababi-kurak suyagini aylantiradigan muskullarning bo’shligi va cho’zilganligi. Yuqorida keltirilgan buzilishlarni maxsus mashqlar yordamida to’g’rilash mumkin.
DUMALOQ VA BOTIQ ORQANING MUSKULLARI UCHUN MASHQLAR

1. 
   Qo’llar ensaga qo’yib, egilish, qo’llarni oldin va tepaga qilib. (10-15 sek).
   
2. 
   Xuddi shuni rezina eshilgan bovliq (jgut) bilan bajarish (8-20 marta).
   
3. 
   Poldan egilish. Badanni to’g’ri tutish kerak (10-20 marta).
   
4. 
   Badanning aylanma harakatlarini malollik bilan qilish.
   
5. 
   Oyoqlarni navbatlab tiz bukib o’tirish.
   
6. 
   Rezina eshilgan bovliqdan (jgut) foydalanib qo’llarni qo’llarni ikki tomonga yozish (12-20 marta).
   
7. 
   Qorinda yotib, badanni egish. Qo’llar tana bo’ylab cho’zish yoki ensaga qo’yish (10-15 sek).
   
8. 
   Orqani to’g’ri tutib stulning suyanchig’iga suyanib, utirish. Oyoqlarni bukib, tizzalarni ko’krakka siqib, 15-30 soniya tutish.
   
9. 
   Polga suyanib tizzada yurish.
   

DUMALOQ VA OLDINGA SO’RILGAN ELKALAR UCHUN MASHQLAR

1. 
   Skameykada yotib, shtanga, og’ir toshni tik kutarish (10-15 marta).
   
2. 
   Poldan egilish (15-20 marta).
   
3. 
   Qo’l panjalarni qamrab orqaga qo’yish, kuch bilan elkalarni orqaga burib, 15-30 soniya tutish.
   
4. 
   Orqa va tirsak orasiga tayoqni qo’yib 50 soniyagacha tutish.
   

Stol, parta, kulmanda o’zoq utirganda har bir darsning tugashidan so’ng gavda tutishni rostlash uchun mashqlarini bajarish lozim.