|
Ч
ўзиш
ва
п
и
ш
и
ти
ш
ж
ар
аѐ
н
лари
би
рг
а
Пи
ш
и
ти
ш
ва
ўр
аш
ж
ар
аѐ
н
лари
би
рг
а
Т
олаларн
и
и
п
би
лан
ўр
аб
У р ч у қ л и й и г и р и ш
у с у л л а р и
Се
ль
ф
ак
тор
да
Ҳал
қ
али
од
ди
й
Компакт
Пн
евмат
и
к
М
ехан
и
к
Аэ
р
од
и
н
ами
к
М
од
и
ф
и
ка
ция
лан
га
н
Қўшал
оқ
Ю
қ
ор
и
ч
ўзилувч
ан
Йи
ги
р
и
лг
ан
п
и
ш
и
ти
лг
ан
229
157-расм. Ҳалқали йигирув машиналари
6.2. Ҳалқали йигириш машинаси.
Ҳалқали йигириш машинасида чўзиш, пишитиш ва ўраш жараѐнлари
қурилмалар ҳамда асосий механизмлар ѐрдамида амалга оширилади.
Ҳалқали йигириш машинасининг таъминлаш қурилмаси ғалтакка
ўралган пиликнинг махсус мосламаларда енгил ва узлуксиз ажралиб
узатилишига хизмат қилади.
Таъминлаш қурилмаси қуйидаги талабаларга жавоб бериши шарт:
- тўла ўралган ғалтаклар орасидаги масофа 15-20 мм бўлиши керак, шу
ҳолда ғалтакларни бир-бирига теккизмай алмаштириш мумкин;
- пиликли ғалтаклар қурилмада енгил ва бир меъѐрда айланиши керак.
Ундан ажралиб чиқаѐтган пилик чўзилмаслиги ва узилмаслиги шарт;
- қурилманинг баландлиги шундай бўлиши керакки, йигирувчининг
қўли қурилманинг исталган жойига етиб, ғалтакларни осонлик билан
алмаштира олсин;
Таминлаш қурилмалари
бир, икки ва уч ярусли
тузилишда
тайѐрланган. Икки ва уч ярусли таъминлаш қурилмалари баланд бўлиб,
230
хизмат кўрсатишга ноқулай. Шу сабабли универсал ҳисобланган бир ярусли
таъминлаш қурилмалари кўп ишлатилмоқда.
Таъминловчи қурилмаларда шпилка, призма ва осма ғалтак тутқичлар
ишлатилади. Шпилкали ва призмали таъминлаш қурилмаларида паковка ўз
массасининг таъсирида оғир айланганлиги учун пиликда яширин чўзилиш
содир бўлади. Шунинг учун йигириш машиналари асосан осма ғалтак
тутқичли таъминлаш қурилмалари билан жиҳозланмоқда.
а
б
призма
158-расм. Таъминлаш қурилмалари:
а
-уч ярусли
ғалтак тутқичлар,
б
-икки ярусли ғалтак
тутқичлар
Бир ярусли универсал таъминлаш қурилмасининг баландлигини ва
ғалтаклар орасидаги масофасини ўзгартириш имконияти ката бўлиб, унинг
афзалликларидан бири ҳисобланади.
231
159-расм. Бир ярусли универсал
таъминлаш қурилмаси
160-расм. Ғалтак тутқич
1-устун; 2- кўндаланг кронштейн;
3-ғалтак ушлагичлар учун профилли
рейка; 4- ғалтак ушлагичлар;
5-пиликли ғалтак; 6-йўналтирувчи
трубка
1-винт; 2-подшипник; 3-устки
стакан; 4-пружина, 5-конус,
6-пластинкали пружина,
7-фиксатор
Чўзиш асбобида пилик белгиланган чизиқий зичликгача чўзиб
ингичкалаштирилади, уни ташкил этувчи толалар бир-бирига нисбатан
силжиб каттароқ масофага тақсимланади. Натижада толаларнинг орқа ва олд
учлари тўғриланади ҳамда бир-бирига нисбатан параллеллашади. Ҳалқали
йигириш машиналарининг чўзиш асбоблари уч цилиндрли, уч валикли, бир
ѐки икки тасмали тузилишда тайѐрланади.
161-расм. ВР-1М ва ВР-1у3М
икки тасмали чўзиш асбоби
Ушбу
чўзиш
асбоби
SKF
фирмасининг
лицензияси
асосида
тайѐрланади. Унинг қуйидаги хусусияти
мавжуд:
- тасма узунлиги оширилган;
-тасма
таранглигининг
доимийлиги
таъминланган;
- юкловчи ричаг такомиллашган бўлиб,
валикларнинг қийшайиши олди олинган;
232
-
линия валикларнинг диаметри катталаштирилганлиги туфайли
уларнинг ишлаш муддати узайтирилган.
162-расм. ВР-2 бир тасмали чўзиш
асбоби
Чўзилганлик Е=40 гача.
Эгри чўзиш чизиғи толалар
ҳаракатини
назорат
этиш
имконини бериб, жараѐн бир
меъѐрда
давом
этишини
таъминлайди.
163-расм. ВР- 3 - 45П чўзиш асбоби
Р = 100-140-160Н,
Е
ум
= 65 гача,
е
1
= 14-29,
е
2
= 1-3 гача.
Бу чўзиш асбоби ВР-1-УЗМ асосида яратилган бўлиб, РК-225 юкловчи
ричаги билан фарқ қилади. Асосий хусусиятлари:
- биринчи валик олдига, иккинчи валик орқага 2 мм силжитилган;
- цилиндрлар ҳамма линияларда игнали подшипникка ўрнатилган
(олдинги чўзиш асбобларида сирпанувчи);
- валикларга қўйилган юк миқдори оширилган.
- деталларни тайѐрлаш катта аниқликда бажарилган.
233
164-расм. Zinser 350 йигириш
машинасининг чўзиш асбоби
Ушбу чўзиш асбоби ҳам SKF
фирмасининг
лицензияси
асосида тайѐрланган. PK 2025
юкловчи
ричаг
билан
жиҳозланган.
Пиликни чўзиш дастлабки
ва асосий чўзиш зоналарида
амалга
оширилади.
Чўзиш
қуввати Е=8 - 80 гача.
Деярли
барча
хорижий
фирмаларнинг
йигириш
машиналари
худди
шундай
чўзиш
асбоби
билан
жиҳозланган.
Чўзиш асбобига қуйиладиган талаблар:
валик таянчида ишқаланиш кучи доимий ва кам бўлиши керак;
валикларга қуйилган юк чўзиш жараѐни учун етарли ва ўзгармас бўлиши
шарт;
эластик қоплама ишқаланиш коэффициенти доимийлигини
таъминлаши керак;
тасмачалар чарм ѐки полихлорвинилдан тайѐрланиши ва чидамли
бўлиши керак;
тозалагичлар цилиндр ва валиклар сиртини самарали тозалаши керак;
момиқ сўрғичлар билан жиҳозланган бўлиши керак;
165 - расм. Марцоли фирмасининг 3х3 чўзиш асбоби
234
Зичлагичлар
асосий вазифаси пиликни жипслаштириб, чўзиш
майдонида уни ѐйилиб кетишдан асрашдир. Бу билан толаларга таъсир
қилувчи ишқаланиш кучи ортиб, толалар назорати яхшиланади. Баъзи чўзиш
асбобларида бир неча зичлагичлар ишлатилади. Тутамча зичлагичи
новсимон, пилик зичлагичи эса воронкасимон қилиб ясалади.
166-расм. Новсимон зичлагич
167-расм. Воронкасимон зичлагич
Етакловчи механизм
маҳсулотни чўзувчи жуфтликлар сиртида
илгарилама - қайтма ҳаракатлантириб, эластик қопламаларни бир текис
емирилиши натижасида чўзиш параметрлари доимийлигини таъминлашга
хизмат қилади.
Улар тузилишига кўра якка ва қўшалоқ бўлади. Якка юриткичлар битта
пиликдан, қўшалоқлар эса иккита пиликдан ип йигиришда ишлатилади.
Ҳаракат йўналиши бўйича ўзгарувчан қадамли ва ўзгармас қадамли
етакловчи механизмлар мавжуд.
168-расм. Етакловчи механизм
1- эксцентрик ўқи; 2-эксцентрик
диски; 3- таъминловчи цилиндр;
169-расм. Етакловчининг ҳаракат
траекторияси
1- таъминловчи цилиндр;
235
4- червяк; 5-червякли ғилдирак;
6- ички илашувчанли тишли узатма
(қўшимча амплитуда учун);
7- сирпанувчи кронштейн;
8 –йўналтирувчи бармоқ; 9- ўйиқ;
10- тортгич; 11- зичлагичлар
планкаси
2- оралиқ цилиндр;
3- чиқарувчи цилиндр;
4- таъминловчи валик;
5- пастки тасма;
6- йўналтирувчи;
7- зичлагичлар планкаси;
8- зичлагичлар ҳаракат траекторияси
Етакловчи механизм ҳаракатни бевосита чўзиш цилиндридан (3 линия)
червякли узатма орқали олади. Узатмада эксцентрик ҳолатда жойлашган
шпиндел бўлиб, ички илашувчанликка эга бўлган шестерня ҳаракатни ричаг
устунидаги планкаларга узатади. Ҳаракат қулочи эксцентрик ўрнатилишига
боғлиқ.
Do'stlaringiz bilan baham: | 
