A niyazova. Ekologiya va tabiatni muhofaza qilish fanidan ma

 Populyatsiyaning  gomeostazi.  Populyatsiyaning son jihatdan bir me`yorda saqlanib 
turilishi gomeostaz (grekcha «gomeo» - o`xshash, statis - holat) deyiladi. Populyatsiyaning 
ushbu xususiyati asosida har bir individning, populyatsiyaning boshqa a`zolari ortishi yoki 
kamayib ketishiga nisbagan fiziologik xususiyatlar (o`sishi, xulq-atvorining o`zgarishi) yotadi. 
Populyatsiya  gomeostazining  mexanizmlari  turning  ekologik  xususiyatlari,  uning 
harakatchanligi, yirtqich va parazitlar hamda omillarning ta`bir etish darajasiga bog’liq bo`ladi. 
Populyatsiyaning zichligini boshqarish o`simliklarda hududni hisobga olgan holda vegetativ 
quvvatni oshirishda namoyon bo`lsa, hayvonlarda esa ozuqa zahiralari cheklangan holatda ro`y 
beradi. Ko`pchilik turlar populyatsiyasining o`sishini sekinlashtiruvchi mexanizmlardan biri 
individlarning o`zaro kimyoviy ta`sir etishidir. Populyatsiyani son jihatidan cheklashning 
ikkinchi ko`rinishi zichlik ortishi bilan fiziologik va xulqiy holatlarning o`zgarishidir. Bu o`z 
navbatida yalpi ko`-chib ketish instinktlarini keltirib chiqaradi. Natijada o`troq hayot 
kechirayotgan populyatsiyaning ko`pchilik qismi ushbu hududdan chiqib ketishga majbur 
bo`ladi. Hayvonlardagi hudud bilan bog’liq xatti-harakatlar instinktlar tizimi sifatida kelib 
chiqqan bo`lib, u populyatsiyaning ayni bir maydonda son jihatidan o`si-shini boshqarishning 
samarali mexanizmlaridan biri bo`lib hisoblanadi. Populyatsiya zichligining ortishi individning 
tug’ilish va o`lish miqdorining pasayishya yoki ortishi kabi fiziologik o`zgarishlar bilan birga 
borishi mumkin. Sutemizuvchi hayvonlardagi stress (qo`zg’alish) holati ham dastlab odamlar 
uchun qo`llanilib, keyinchalik u hayvonlar uchun taalluqli ekanligi aniqlandi. Stress tashqi 
muhitning har qanday salbiy ta`siriga javob tariqasida hamda populyatsiyatsing o`rtacha 
zichligining o`zgarishidan kelib chiqadi.