A n V a r c h o r iy e V

«Solomon va Absol» asarining ikkinchi qismi arab alifbosida yozilgani uchun
uni «Absol» ba’zan esa «Ibsol» deb yozish an’anaga aylanib qolgan.
1 Qarang: 
Abu Ali ibn Sino.
Solomon va Absol. Toshkent, 1980.

---

Abu Ali ibn Sinoning tushuntirishicha, insonning ruhiy- 
m a’naviy yetukligini ifodalovchi mezonlardan biri do‘stlikdir'. U 
o'zining «Risolot at-tayr» asarida yozganidek, haqiqatdan ham
chin do‘st shod va g'amgin paytlaringda o ‘z dilining qudrati 
bilan sof do‘stlikni saqlab qoladi. Shuning uchun ham china­
kam do‘stlikni ulug'laydi. U barcha do‘st-u birodarlariga muro- 
jaat etib, o ‘zaro muomala-munosabatlarda «sirti yaltiroq, ichi 
qaltiroq» bo ‘lmaslikka d a’vat etadi.
Alqissa, o‘rta asr sharoitida, mustaqil, erkin fikrlash m adani­
yatiga asoslangan Abu Ali ibn Sino — olam bir butun vujud 
ekan, unda mavjud bo‘lgan barcha xususiyatlar inson tanasida 
o ‘z ifodasini topadi, degan xulosaga keladi. Uning xuddi shu 
g'oyasi ba’zi musulmon faylasuflariga (masalan, M uham m ad 
G ‘azzoliyga) yoqmaydi. Shunday bo‘lishiga qaramasdan, Ibn Sino 
o ‘z fikriga hech qanday tuzatish kiritmadi.
Abu Ali ibn Sinoning inson to ‘g‘risidagi fikr-mulohazalarini 
yanada rivojlantirgan o‘rta asrning mashhur musulmon faylasufi 
xorazmlik Abu Rayhon Beruniyning
2
tushuntirishicha, inson- 
laming tashqi ko‘rinishlari turli-tum an bo‘lsada, ularning ichki 
tuzilishi barcha uchun umumiydir3. U turli xalqlar turli ajdod- 
lardan paydo bo'lgan, degan taxminlami butunlay rad etdi, 
inson bilan maymun orasida o‘xshashlik bor ekanligini ta ’kidlab: 
«Ular a’zolarining o ‘xshashligi bilan tashqi ko'rinishlari ham 
o ‘xshab ketadi4, deb yozgan edi.
1 Qarang: 
Abu Ali ibn Sino.