A n V a r c h o r iy e V

bo'ldi va tez orada nafaqat Osiyo, balki Yevropa mamlakatlariga
ham keng tarqaldi3.
Qadimgi zamon falsafasi ko'p xudolik (politeizm) bilan bir
xudolik (monoteizm) orasida tebranib, qalqib turgan bo'lsa,
o'rta asr falsafasi bir xudolikka asoslanganligi bilan tubdan farq
qiladi Shuning uchun ham o'rta asr falsafasining ildizlari
iudaizm, xristianlik va islom dinlariga borib taqaladi.
O'rta asr falsafasining eng muhim xususiyatlaridan biri, uning
teotsentrik xususiyatga ega ekanligidir. Teotsentrik fikr yuritish
madaniyatiga asosan, olamdagi butun mavjudotning yaratuvchisi
— Xudodir. Teotsentrik xususiyatga ega bo'lgan o'rta asr falsafa­
sining asosida yaratish va kashf etish g'oyasi inson to'g'risidagi
fikr-mulohazalarning negizini tashkil etadi.
Ma’lumki, qadimgi zamon, xususan, Eron, Turon va Yu­
non faylasuflari inson jamiki tirik mavjudotlaming toji ekan-
F a lsa fa lu g 'ati. T o sh k e n t, 1976. 6 1 6 -b et.
В в ед ен и е в ф и л о с о ф и ю . Ч а с т ь 1. М ., 1989, 115-bet.
И с т о р и я ф и л о с о ф и и
в к р а т к о м и з л о ж е н и и . 
П е р е в о д с ч е ш с к о г о
И .И .Б о г о у т а , М ., 
1991, 
197—1 9 8 -b e tla r.
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

ligini ta’kidlab, uni olamdagi barcha tirik mavjudotlar ichida
birinchi o'ringa ko'tarib qo‘ydilar. Inson olamdagi tirik mavju-
dotlaming birontasiga o‘xshamasligini qayta-qayta ta’kidladilar. 0 ‘rta
asr faylasuflari (antropologlari) esa, insonning eng muhim
belgisi, uning «Xudoga o‘xshash» ekanligini ta’kidladilar va o‘sha
insonga o‘xshagan Xudoni koinotdan tashqariga olib chiqdilar.
Endilikda Xudo koinot ustida turadigan bo‘ldi. Xuddi shu holat