A. N. Norchayev, T. B. Sadikov, M. Z. Nurfayziyeva mintaqaviy turizm

Tayanch iboralar. Agroturizm, qishloq turizmi, yerlar, dehqonchilik, vino turizmi, hosil, ekin maydonlari
Savol va topshiriqlar

1. 
   Agroturizm tushunchasiga ta’rif bering.
   

2. 
   Amaliyot daftaringizda Agroturizmni qanday turlari mavjudligini yozing.
   

3.	Mamlakatimizda qishloq joylarida qanday turizm resurslari mavjud
4.	O‘zbekistonda agroturizm resurslari va imkoniyatlarini izohlang.

53
9-bob. MINTAQAVIY REKREATSIYA RESURSLARIDAN FOYDALANISHNING EKOLOGIK–IQTISODIY XUSUSIYATLARI

9.1. Rekreatsiya resurslari tushunchasi

Rekreatsiya deb, insonlar sog‘ligini va mehnatga qobiliyatini dam olish obyektlarida qayta tiklashi, sayyohlik yo‘li bilan tabiatning turli maskanlariga borishi, arxitektura va tarixiy yodgorliklarni borib ko‘rishiga aytiladi. Rekreatsiya sohalari bir qancha bo‘lib, ularga kurort – sanatoriya va boshqa salomatlik obyektlarida sog‘likni tiklash, sayyohlik yo‘li bilan tabiatning go‘zal go‘shalariga (daryo, ko‘l, o‘rmon, tog‘, g‘orlar, sharshara va b.) borish, sport bilan shug‘ullanish, hamda noyob tarixiy va arxitektura yodgorliklari bilan tanishishlari kiradi. Rekreatsiya va davolash sog‘lomlashtirish zonalarida ularning resurslaridan oqilona foydalanish va atrof-muhit muxofazasi katta ahamiyatga ega. Rekreatsiya zonalariga aholining tashkil etilgan va ommaviy dam olishi va turizmga mo‘ljallangan yer va suv muhitining tabiiy yoki madaniy hududlari kiradi.

Shunday zonalar tarkibiga shaharning ayrim hududlari, shahar atrofi va yashil zonalar, o‘rmonlar, parklar, milliy, tabiiy parklar (bog‘lar), botanika, zoologiya bog‘lari, dendrologik parklar, turistik marshrutlar, dam olish uylari va bazalari hududlari, qo‘riqxona va buyutmalarning aholi borib ko‘rishi uchun ajratilgan ma’lum joylari kiradi. Rekreatsiyaga mo‘ljallangan erlar tabiat muhofazasi erlarining alohida turi bo‘lib, ularga tabiat muhofazasi, sog‘lomlashtirish, tarixiy - madaniy maqsadlarga mo‘ljallangan erlar ajratiladi. O‘rmonlar ham rekreatsiya uchun katta ahamiyatga ega. Davolash-sog‘lomlashtirish zonalariga fuqoralarni davolash va salomatligini tiklashga mo‘ljallangan er va suv muhitlari hududlari, ularga kurort va sanatoriya zonalari kiradi.

Rekreatsiya faoliyati bevosita rekreatsiya resurslari asosida shakllanadi. Rekreatsiya resurslari tabiiy va madaniy, iqtisodiy, tarixiy resurslarning bir qismlaridan iborat bo‘lib, kelib chiqishi va foydalanish xususiyatlariga ko‘ra rekreatsiya resurslari ikki guruhga ajratiladi: tabiiy va antropogen rekreatsiya resurslari.

54

Tabiiy rekreatsiya resurslarga, hududiy tabiiy komponentlar birikmasidan iborat, go‘zal tabiat go‘sha(landshaft)lari kiradi. Ular daryo, ko‘l, dengiz bo‘ylari, tog‘ etaklaridagi o‘simlik dunyosi, xilma – xil manzarali joylar, mineral suvli shifobaxsh maskanlar bo‘lishi mumkin. Undan tashqari aholining dam olishi, sport bilan shug‘ullanishi, ov qilishi imkoniyatlari uchun keng hududlar, shahar atrofidagi yashil mintaqalar, park va bog‘lar yoki qo‘riqxona va milliy bog‘lar ham tabiiy rekreatsiya resurslaridir. Turli davrlarda inson aql – zakovati bilan yaratilgan tarixiy, arxeologik va san’at obidalari, yodgorliklar, muzeylar hamda rekreatsiya maqsadida foydalish mumkin bo‘lgan ijtimoiy obyektlar, antropogen rekreatsiya resurslariga kiradi.

Rekreatsiya faoliyati dunyoning ko‘p mamlakatlarida daromat manbaiga aylangan iqtisodiyot sohasi hisoblanadi. Mmlakatimiz ham rekreatsiya resurslariga boy hisoblanib, nafaqat dam olish, sayyohlik, sog‘likni tiklash, shuningdek chet el sayyohlarini qabul qilish imkoniyatlariga ega.