A. N. Norchayev, T. B. Sadikov, M. Z. Nurfayziyeva mintaqaviy turizm

8.2. Qishloq joylarida turizm resurslari

Qishloq turizmi haqida gapiradigan bo‘lsak, XX asr boshlarida Sankt - Peterburg aristokratlari va ular qatoriga o‘zlarini qo‘yuvchi bylar ham Baden – Badenda dam olishga qurblari etmagan. Bunday kishilar o‘sha vaqtlarda kurort rayon hisoblagan Martishkino (peterburgning janubiy qismi)da yoki Finlyandiya poytaxtiga 30 km. lik yo‘l bo‘lgan Teriokoda arzon dala hovlilarni dam olish uchun ijaraga olishgan. Sababi, u yerda xorij pasportlarini rasmiylashtirish kerak bo‘lmagan. Bunday dala hovlilarni ijaraga oluvchi talabdorlar asosan ziyolilar bo‘lgan.

Dam olish vaqti har qanday shaharlik uchun qishloqdami yoki hovlidami juda ham maroqlidir. Bu hayot talabi, me’yoridir. Har qachon ham dala hovlilarni yoki boshqa joylarni ko‘p yillar davomida ishonganva tekshirilgan joylarda dam olish uchun ijaraga olingan. Qishloq turizmining o‘ziga xos tomonlari shundaki, masalan, Sitsiliyaning agrar viloyatlorida ishchi kuchi keragidan ortiqligi kambag‘al turistlarni yoki talabalarni ish haqi to‘lamasdan, boshrana va ovqat uchun ishga yo‘llash mumkin. Bunday «dam oluvchi» o‘sha erga borib qaytishi uchun mablag‘ topsa bo‘lgani. Yo‘l-yo‘lakay bir-ikki kun plajlarda cho‘milish, muzeylarni, yodgorliklarni va boshqalarni ko‘rishi mumkin.

Hozirgi vaqtda qishloq turizmi alog‘ida daromad keltirilgan tur hisoblanib, dunyo turizm bozorida alohida qat’iy o‘rin tutadi.

Qishloq turizmi dengiz kurortlari kabi katta hajmlar bilan raqobatlasha olmasa ham, turizm sohasida muayyan o‘rin tutadi. Uni o‘rganib rivojlantirish alohida

50
e’tiborga loyiq. Respublikaimz qishloq turizmi yo‘q darajada. Qishloqdagi aholining kamligi, tabiatning tozoligi, ekologik jihatdan qulayligi tufayli uning kelajagi bor.

Aytish joizki, qishloqlarada turist bo‘lib turish, kurort zonalariyoki mashhur turistik markazlarga nisbatan ancha arzon. Hamma ham qimmatboho turistik markazlarda dam ololmaydi, shu jihatdan qishloq turizmni rivojlanish katta ahamiyatga ega. Qishloq turizmi quyidagi hollarda amalga oshiriladi:

x qishloq joylarda aholida kategoriya odamlar uchun ularning pul mablag‘lari miqdoriga qaramay, masalan, oilaning an’analariga ko‘ra;

x shifokor maslahatiga binoan qishloq iqlim sharoitlarida sog‘lomlashtirishni olib borishga ko‘ra;

x tabiat bilan yaqinlik, ko‘proq vaqtni toza havoda o‘tkazish maqsadiga; x ekologik toza va arzon mahsulotlar bilan oziqlanish mumkinligi uchun;

x qishloq xo‘jaligi ishlari bilan band bo‘lish, ishlash uchun real imkonlar borligi; x hayot uchun zarur bo‘lgan kerakli narsalarni topish maqsadida minglab

kilometr masofani bosib o‘tirmaslik uchun;

x boshqa ijtimoiy guruhidagi odamlar bilan muloqotda bo‘lish, ularning madaniyati, urf-odati bilan tanishish, bayramlari va o‘yinlarida qatnashish imkoniyatini mavjudligi.

Tabiiy rekreatsiya resurslariga, hududiy tabiiy komponentlar birikmasidan iborat, go‘zal tabiat go‘sha(landshaft)lari kiradi. Ular daryo, ko‘l, dengiz bo‘ylari, tog‘ etaklaridagi o‘simlik dunyosi, xilma – xil manzarali joylar, mineral suvli shifobaxsh maskanlar bo‘lishi mumkin. Undan tashqari aholining dam olishi, sport bilan shug‘ullanishi, ov qilishi imkoniyatlari uchun keng hududlar, shahar atrofidagi yashil mintaqalar, park va bog‘lar yoki qo‘riqxona, milliy bog‘lar ham tabiiy rekreatsiya resurslaridir.