A. M. Karimova, D. M. Malikova pul va banklar

1-jadval.Dunyoning bir qator mamalakatlar bank tizimining xususiyatlari³⁸

Davlatlar	Moliya kredit muassasalari	Moliya kuredit muassasalaridagi moliyaviy xolat
AQSH (1980 yillarda)	Moliyaviy talofot tufayli bank industriyasi zaharlandi	1990 yilda 469 ta jamg‘arma banklar 2,6 miliard dollar oʻzaro zarar koʻrdi
Meksika (1994-1995 yillarda)	Bank tizimi	Banklarning uzaytirilgan qarzdorliklari 55miliard pessodan oshib ketdi (3,3 % YАIM yoki fond bozorining sinishidan soʻng 100 % oʻz kapitali, 25% banklar davlat nazoratida qoldirildi)
Argentina (1995 yil)	Bank tizimi	8 mird dollar jamg‘armalar banklardan ketib qoldi. 1/5 jami depozitilar banklardan ketib qoldi, qisman bank likvidligiga keskin ta’sir koʻrsatdi,banklarning bankrotligi zanjiri boshlanib ketdi
Braziliya (1995 yil)	Ikkita yirik bankning toʻlovga qobiliyatini yoʻqolish inqirozi	Economico bank zarari 3,5 miliard dollar, Nacional bank ni qarzdorligi 4 milr realni tashkil etbi.
Janubiy sharqiy Osiyo, Janubiy Koreya, Indoneziya, Filipin (1997 yil)	Bank tizimi	Indoneziyada ssudalarning qaytmaslik miqdori 85%ni tashkil etdi, Tailand 50%, Malaziyada 40%, Janubiy Koreyada 45%
Yaponiyada (1998-2003 yy.)	12 ta bank tugatildi	2003 yilda Yaponiyada ishlamayotgan aktivlar 398 milr dollarni tashkil etdi.
Chexiyada (1997-1998 yy.)	Bank tizimi	Bankni tayta qurish uchun moliyaviy xarajatlar YаIMning 4%tashkil etdi, bankning ssudalari YаIM 25%
Rossiyada (1998 yil)	Bank tizimi	Qayta qurish xarajatlari turli manbalarga muvofiq 3%dan, aniq malumotlar asosida esa 25% YаIM
Turkiya (2000- 2001yil)	Bank tizimi	Jami kreditlarning 20% uzaytirilgan kreditlarni tashkil etdi. Qayta tashkil etilgandan soʻng xam zarar 20% YаIM tashkil etdi. Turkiya banklarning qarzlari 40 miliard dollar atrofidani tashkil etdi.
Argentina (2001 yil)	Bank tizimi	Banklarning moliyaviy yoʻqotishlari 6-10 miliard dollarga baxolandi.

Bank tizimidagi eng muhim muammo bu moliyaviy balansda asta-sekin iqtisodiy xavflarning toʻplanishi. Iqtisodiyot kichkina boʻlsa ham, uning bank sektoridagi muammolar unchalik ta’sir koʻrsatmadi. Ammo bank tizimining iqtisodiyotdagi oʻrni tobora oʻsib, hajmi oshmoqda sohalar va jismoniy shaxslarni kreditlash bank xatarlarini boshqarish funktsiyalari va rolini oshirishni talab qiladi.

Xususan, banklarning kapitallashuvi yetarli emas, samarasiz bank xatarlarini boshqarish, axborot assimetriyasi muammosini hal qilish uchun zarur institutlarning yoʻqligi rivojlanayotgan mamlakatlarda bank inqirozining rivojlanishiga yordam berdi. Natijada, ularda, qoida tariqasida, ijtimoiy-iqtisodiy, valyuta va bank inqirozlarining uyg‘unligi kuzatildi.
Soʻnggi 25 yil ichida 50 dan ortiq mamlakatda bank inqirozlari yuz berdi. Vaqt oʻtishi bilan banklar ham, davlat ham inqirozning salbiy oqibatlarining oldini olishga qaratilgan qator chora-tadbirlarni ishlab chiqdilar, shu jumladan, kredit munosabatlarini doimiy ravishda takomillashtirish va umuman milliy bank infratuzilmasining ishonchliligini mutanosib ravishda oshirish. Koʻpgina davlatlarning hukumatlari va markaziy banklari bank inqirozini hal qilish va ularning bank tizimini qayta qurishdagi turli usullar bilan qatnashgan. Amaliyot shuni koʻrsatadiki, qayta tuzishning ideal shakli ham, bank tizimidagi vaziyatni normallashtirishning universal strategiyasi ham mavjud emas va koʻp hollarda muayyan harakatlar muayyan holatlarga bog‘liq.