A. Karimov, X. Xoshimov Umumiy kimyodan Masalalar va testlar to`plami Akademik litsey va kasb-hunar kollejlari uchun o`quv qo`llanma so`z boshi

γ ÷ 2 – 4 ga teng.
Aktivlanish energiyasi
Aktivlanish – qo`shimcha energiya berish yo`li bilan passiv molekulalarni aktiv molekulalarga o`tkazilishi.
Molekulalarni aktiv holatga o`tkazish uchun kerak bo`lgan energiya – Aktivlanish energiyasi deyiladi. Aktivlanish energiyasi – E<sub>a</sub>, kDj/mol
Aktivlanish energiyasi kichik bo’lgan moddalar reaksiyasi tez boradi.
Tezlikka bosimning ta’siri – modda konsentratsiyasi C = n/V, gaz qonunlariga ko’ra gazning hajmi uning bosimiga teskari proporsionaldir,shuning uchun bosim ortganda hajm kichrayadi va modda konsentratsiyasi ortadi natijada reaksiya tezlashadi.
Gazlarning reaksiya tezligi formulasi
V = k <sup>.</sup> P<sub>A</sub> <sup>.</sup>P<sub>B</sub>
IX.3. Kimyoviy reaksiya tezlik doimiysining fizik ma`nosi.

A + B C
V = K C_A ∙ C_B
Agar doimiy temperaturada reaksiya kirishuvchi moddalar konsentrasiyalari C_A va C_B 1 molga teng bo`lsa, V = K ga teng bo`ladi; ya`ni reaksiyaga kirishuvchi moddalar konsentrasiyalari 1 mol/l ga teng bo`lganda reaksiya tezligi uning tezlik doimiysi deyiladi.

Qaytmas reaksiyalar.

Faqat reaksiya mahsulotlari xosil bo`lishi yo`nalishida boruvchi reaksiyalar qaytmas reaksiyalar deyiladi.
Misol: 2 KClO₃ → 2 KCl + 3O₂
Reaksiya mahsulotlaridan biri reaksiya muhitidan chiqib ketadi:

1. 
   a) cho`kmaga tushsa:
   

BaCl₂ + H₂SO₄ BaSO₄ ↓+ 2 HCl b) gaz ajralib chiqsa.
Na₂CO₃ + 2HCl 2NaCl + CO₂ ↑ + H₂O

2. 
   Kam dissosilanadigan modda hosil bo`lsa.
   

Masalan suv: HCl + NaOH H₂O + NaCl

3. 
   Reaksiya vaqtida ko`p issiqlik ajralsa: