A. Karimov, X. Xoshimov Umumiy kimyodan Masalalar va testlar to`plami Akademik litsey va kasb-hunar kollejlari uchun o`quv qo`llanma so`z boshi

Mg + ½ O₂ MgO ΔH = 602,5 kj/mol
Bir vaqtning o`zida to`g`ri va teskari yo`nalishida boradigan reaksiyalar qaytar reaksiyalar deyiladi:
3 H₂ + N₂ 2NH₃ ΔH = - 46,2 kj/mol

Na’munaviy masalalar.

1-masala. Hajmi 3 litr bo`lgan idishda 5,5 mol modda 30 sekund o`tgandan so`ng 2,5 molgacha kamaysa, reaksiya tezligi (mol/l∙sekund) qanchaga teng bo`ladi.
Yechish:

v  ^C  C^{2 }C¹ formulaga asoslanib, reaksiyaning o`rtacha tezligi (mol/l∙sek) t v t<sub>2</sub> t<sub>1</sub> v
aniqlanadi; v 
Javob: 0,033 mol/l∙sek
2-masala. H<sub>2</sub>S + O<sub>2</sub> = S + H<sub>2</sub>O ushbu reaksiyada vodorod sulfidning konsentratsiyasi to`rt marta oshirilib, kislorodning konsentratsiyasi ikki marta kamaytirilsa, to`g`ri reaksiyaning tezligi necha marta ortadi.
Yechish:

1. 
   Dastlab reaksiya tenglamasini olamiz.
   

2H₂S + O₂ = 2S + 2H₂O

2. 
   Vto`g`ri = K[A]a ∙ [B]b = 24 ∙ 21 = 24-1 = 23 ya`ni 8
   

Javob: 8 marta tezlashadi.
3-masala. Hajmi 10 litr bo`lgan idishda 6 g vodorod va 142 g xlor o`zaro reaksiyaga kirishdi. Reaksiya tezligi 0,5 mol/(l-min)ga teng bo`lsa, qancha vaqtdan (minut) so`ng idishdagi xlorning miqdori 35,5 g ni tashkil etadi.
Yechish:

1. 
   V_o`rt = ^{C2 C1} formuladan vaqt topiladi. _t _ ^{C C}
   

t v Vo`rt V

2. 
   Masala shartiga ko`ra xlorning miqdori 142 g (2 mol) dan 35,5 g (0,5 mol) gacha kamayish uchun qancha vaqt (minut) sarf bo`lishini hisoblaymiz.
   

t  C C  20,5  0,3minut
V_o`rt V 0,510