A k s iy a d o r L ik k o m paniyasi bosh t a h r ir iy a t I t o s h k e n t

25
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

k o ‘ziga  u ra r,  tip irch ilard i.  Y an a  bir  lah za d an   keyin 
M u q a d d a m   karavotga  u ch ib   tushdi.  —  N im a   q ilyap - 
siz? —  dedi  q o ‘rqu v d an   k o ‘zlarin i  k a tta -k a tta   o c h g a n c h a  
pichirlab.  K eyin  kuchi  b o ric h a   yu lq in a  bo shladi.
A lim ard o n   un i  b o ‘sh atm as,  h ad eb   b ir  g ap n i  q ay tarar-
di:
—  M u q ad ...  Bari  b ir  birga  b o ‘la m iz -k u ...  M u q ad ...
M u q a d d a m   kuchli  edi.  U   u zo q   olishdi.  K eyin   bird an
b o ‘sh ash d i-y u ,  jim ib   qoldi.  H o z irg in a  o ‘zi  shilib  tash la- 
gan  A lim ard o n n in g   yuzlarin i  silab,  k o ‘zlarin i  c h irt  yum ib  
oldi.  E ndi  u  h e c h   n im a n i  o ‘ylam as,  u n g a  h a m m a   narsa 
bari  b ir  b o ‘lib  qolgan,  faq at  q o ‘rqardi...
...  Y arim   so atlard a n   keyin  u  g an d irak lab   o ‘m id a n  
tu rd i.  T o k ch ag a  suyab  q o ‘yilgan  o y n a  o ld iga  sek in -se k in  
b o rd i.  K o ‘zg u d an   so ch iari  p a rish o n   t o ‘zg‘igan,  yuzlari 
so ‘lg‘in   b ir  qiz  q arab  tu rard i.  S hu  to p d a g in a   u  o ‘zin in g 
qadri  b ird an ig a  pasayib  k etg an in i  y u ra k -y u ra k d a n   his 
q ild i-y u ,  o ‘k ra b -o ‘krab  yig‘ladi.  A lam   ich id a  orqasiga 
o ‘girilib  q aradi.  A lim ard o n   k aravotga  q o ‘llarini  tirag a n - 
ch a  b o sh in i  quyi  solib  o ‘tirardi.
M u q a d d a m   c h id ab   tu ro lm a d i.
—  E n d i  n im a   b o ‘ladi,  A lim ard o n   aka?!
B irdaniga  o ‘ziga  y aq in ,  aziz  b o ‘lib  qolgan   kishisin in g 
q u c h o g ‘iga   z in i  o td i.  U n in g   tizza la rid an   q u ch o q lab , 
yu zlarini  yashirdi.
—  D ad am   s o ‘yib  tashlaydi  m eni!
A lim ard o n   u n in g   so ch larin i  silab,  x o ‘rsindi.
—  B o ‘ldi...  Y ig‘lam ang.
U n in g   ovozi  n eg a d ir  hissiz,  sovuq  edi.
...  A n c h a d a n   keyin  M u q a d d a m   c h il-c h il  b o ‘lgan 
m u s h u k c h a n in g  
sin iq  
b o ‘la k la rin i 
bo sib  
o ‘tib , 
yo m g ‘irp o ‘shini  kiydi.  E sh ik d an   ch iq ib   k etay o tg a n id a 
y an a  bir  qayrilib  qarad i.  U   m a n a   shu   pastak  uyga  h am , 
q osh ini  ch im irib   o ‘tirgan  A lim ard o n g a  h am   o ‘zin in g   b ir 
u m r  b o g la n ib   q o lganini  his  e ta r,  ketgisi  kelm asdi.
*  #  *
T o ‘satd an   kelib  tek k an   o ‘q n in g   zarbi  a n c h a d a n   keyin 
bilin ark an .
M u q a d d a m   eshigi  tagiga  y etg an id a n   keyingina  o ‘zi 
qilib  q o ‘ygan  g u n o h n in g   b u tu n   d a h sh a tin i  his  etd i.  Bu 
yuk  sh u n d ay   og‘ir  ediki,  b o rgan  sayin  u n in g   ikki  yelka-
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

sidan  q attiq ro q   ezar,  yerga  bu k ib ,  m ajaqlab  tash lay o t- 
g an d ay   b o ‘lardi.
“ D a d a m   s o ‘yib  tash lay d i!”  U   zax  hidi  an q ib   tu rg an 
k esa k ig a 
s u y a n g a n c h a  
la b la rin i 
m a h k a m  
tish la b , 
m un k ay ib   qoldi.  E shik  g  rd a y   sovuq  o g ‘zini  lan g   o ch ib , 
qorayib  tu rard i.  Z u lm a t  q u yuqlash ib   b o ra r,  pastak   b u lu t- 
lar  q o p -q o ra   e ta k h r in i  su d rab   sh a h a r  u stid a  kezib  y urar, 
h a m o n   o ‘sh a  sovuq,  loqayd  to m c h ila rin i  p u rk a r  edi.
M u q a d d a m   yelkasidan  m u z  o ‘tib  k etganini  sezib, 
sekin  m  ralad i.  lc h k a rid a n   tiq  etg an   tovush  eshitilm as, 
faqat  ta rn o v    am g in   shovullardi.  U n in g   q a d a m   bosishga 
m ajoli  q o lm ag an . 
ic h k a rig a   kirishi  b ila n o q   p ic h o q  
k o ‘tarib  tu rg an   dadasiga  r o ‘p ara  b o ‘ladigand ay  yuragi 
zirillardi.  U   n e c h a   y illa rd an   beri   q itu v c h ilik   qilib, 
o d am larg a  tarbiya  bergan,  pen siyaga  c h iq q a n id a n   keyin 
h a m   d o m k o m   raisi  b o ‘lib  elga  b o sh -q o sh lik   qilib  yurgan, 
m a h a lla -k o ‘y  “ Q o ri  a k a ”  deb  o rq a -o ld id a n   q a ttiq   h u r- 
m atla y d ig a n   o tasi  y o lg ‘iz  q iz in in g   sh a rm a n d a lig in i 
kechirm aslig ini  bilardi.
Y o ‘lak  to m o n d a n   gurs-gurs  q ad a m   tovushlari,  keyin 
y o ‘tal  ovozi  eshitildi.
“ D a d a m !”  —  M u q ad d a m   yuragi  uzilib  tu sh g an d ay  
ta g ‘in  kesakiga  suy anib  qoldi.
—  M uqad!  —  U   d ad a sin in g   y o ‘g ‘o n   ovozini  eshitib , 
b oshini  k  tard i,  q o ro n g ‘ida  u n in g   qalin ,  hali  oq  o ra la - 
m agan  so q o lin i,  quyuq  qosh lari  tag id an   sin ch ik lab   tikilib 
tu rg an   k o ‘zlarini  an iq   k o ‘rdi.  —  N im a   qilib  tu rib san ?  — 
D a d asin in g   b a la n d   ovozi  y an a  u n in g   q uloqlariga  m ixday 
qoqildi.
—  0 ‘zim ,  —  dedi  M u q a d d a m   beparv o   gapirishga 
urinib.  —  Ish d a n   keldim .
—  K ir  uyga!  S h alab b o   b o ‘lib  ketibsan-ku!
D adasi  un i  ch e tla b   o ‘td i-y u ,  u ch   q a d a m c h a   nariga 
borib  q o ‘lidagi  so v ab o n in i  o ch d i.  B oshi  ustida  b alan d  
k o ‘ta rg a n c h a   te z -te z   y u rib ,  zu lm at  q o ‘yniga  singib  ketdi.
M u q a d d a m   s a ro sim a   ic h id a   h o v lig a  m o ‘ra la d i. 
R avon  ay v o n d a n   yogM layotgan  n u r  k aftd ek k in a  hovlini, 
b ir  tu p   o ‘rik n in g   y o m g ‘ird an   qorayib  ketgan  pastak  
sh o x larin i  yoritib  lu rard i.  V o d o p ro v o d   tagidagi  hovu z- 
ch ag a  yig‘ilib  q o lg an   halqob  suv  xira  yiltirardi.
M u q a d d a m   d ev o r  tagiga  tash lab   q o ‘yilgan  yapaloq