A. K. Qayimov, E. T. Berdiyev dendrologiy a

Yirik changdonli eman (Quercus macranthera Fisch.et Mey.)
katta daraxt bo‘lib, bo‘yi 25-30 m, diametri 1,5 m ga yetadi. Shox- 
shabbasi yoyiq. Po‘stlog‘i yorilgan, to ‘q jigarrangda, yosh vaqtida po‘st 
tashlab turadi. Bir yillik uzun novdalari sarg‘ish-kul rang tukli. Ikkinchi 
yili tuklari to‘kilib ketadi. Qalin yon bargchalari bo‘lib, ular bir necha 
yil saqlanadi. U qalin po‘stlog‘li, orqa tomoni qalin paxmoq tukli, 
yonbargchalari teskari tuxumsimon bo‘lib, bo‘laklarida 8-12 juft kalta 
tishchalari bor. Yong‘oqlari yirik, kalta bandli, sharsimon b o ‘ladi.
Bu eman Kavkazda o‘sadi. Uning areali Kavkaz dovonlarining 
sharqiy qismini egallaydi. Iroqda, Kichik Osiyoda uchraydi.
Tog‘li hududlarda dengiz sathidan 1000-1200 m, ayrim vaqtlarda 
2400-2600 m gacha ko‘tariladi. Kavkazortining janubiy hududlarida 
o ‘rmonzorlar hosil qiladi. U yer tanlamaydi, sovuqqa va qurg‘oqchilikka 
chidamli. Shuning uchun kserofit o ‘simliklar o'sadigan mintaqada 
tarqalgan. Dashtlarda ko‘p ekiladi.
Kashtan bargli eman (Quercus castaneifolia C.A.M.) 
daraxt 
bo‘lib, b o ‘yi 25 m ga yaqin, yosh novdasi, kurtaklari chiziqli, 
yonbargchalari, yosh barglarining orqa tomoni qalin, sariq yoki rang 
tukli, keyinchalik tuki yo‘qoladi. Shoxlarining po‘stlog‘i silliq, kul 
rangda. Barglari cho'ziq, oval shaklda bo‘lib, 10-12 juft yirik, o ‘tkir 
tishchali, ular kashtanning bargiga o ‘xshaydi. Urug‘chi gullari va 
yong‘oqlari bandsiz yoki kalta bandli. Urug‘dan ko‘payadi. Bu eman 
Kaspiy dengizining janubida va Shimoliy Eronda tarqalgan. Tog‘da 
dengiz sathidan 1800 m gacha ko‘tariladi. Ukrainaning va Shimoliy 
Kavkazning dasht va o ‘rmon-dasht mintaqalarida ekilmoqda. Bu 
yerlarda sovuqqa chidaydi. U nihoyatda manzarali daraxt b o ‘lganligidan 
joylami ko'kalamzorlashtirish uchun tavsiya etiladi.
Po‘kakli eman (Quercus suber L.) 
bo‘yi