A. K. Igamberdiev S. Aliqulov traktorlar va qishloq xo’jaligi mashinalaridan foydalanish, texnik servis

15.2-§. Mexanizatsiyalashtirilgan qishloq xo„jaligi
jarayonlarini loyihalash asoslari 
Texnologik jarayonlarni qurish umumiy prinsiplariga: 
ishning uzluksizligi 
yoki ishlov berilayotgan material harakatining uzluksizligi; bajariladigan ishlarning 
vaqt va muhit bo‗yicha muvofiqlashtirilganligi; texnologik jarayondagi barcha 
zvenolarining yuklama bilan to‗liq ta‘minlanganligi; eng kam material va mashina-
yuk aylanmasi kiradi. 
Uzluksiz jarayon uchun – ishlarning bir maromda bo„lishi 
xosdir. 
Mexanizatsiyalashtirilgan ishlarning boshlanishi, davom etishi va miqdori 
ixtisoslashtirilgan tashkilotlarda xo‗jalikning va mintaqalar bo‗yicha qishloq xo‗jaligi 
ekinlarini parvarish qilish va yig‗im-terim jarayonlaridan iborat.
Har bir texnologik jarayon uchun agrotexnik talablar ishlab chiqiladi. 
Agrotexnik talablarni ishlab chiqishda asosiy mezon eng kam mehnat va pul 
mablag‗lari sarflab, eng ko‗p qishloq xo‗jaligi mahsulotini olishdan iborat.
Agrotexnik talablar texnologik ko‗rsatkichlar ko‗rinishida shakllantiriladi va 
qishloq xo‗jaligi ishlarining ta‘minlanishi shart bo‗lgan sifat normativlaridan iborat 
bo‗ladi.
Qishloq xo„jaligi ishlarining sifat ko„rsatkichlari uch guruhga bo„lingan. 
Birinchi guruhga ishlarning bajarilish muddati va ishlarning davomiyligi
kiradi. Qishloq xo‗jaligi ekinlarining hosildorligi ishlarning bajarilish muddatlariga 
ancha bog‗liq. Bu qishloq xo‗jaligi ishlab chiqarishining o‗ziga xos xislatlaridan 

---

88 
biridir. Dala ishlari eng yaxshi vaqtda va qisqa muddatda bajarilganda maydon 
birligidan eng ko‗p hosil olinadi. 
Ikkinchi guruhga
texnologik jarayonni bevosita tavsiflovchi ko‗rsatkichlar, 
jumladan, ishlov berish natijasida material xossasining o‗zgarishi (ishlov berish 
chuqurligi, maydalash, ag‗darish, yumshatish darajasi, poyalarni qirqish balandligi, 
begona o‗tlarning to‗liq yo‗qotilishi, mahsulotning aralashmalar bilan ifloslanishi va 
hokazolar) kiradi.