40
ko‗rsamalariga
muvofiq amalda tuziladi, so‗ngra dalada ishlatib ko‗riladi va undan
foydalanish ko‗rsatgichlari aniqlanadi.
Agregatni tuzishning asosiy turi hisoblashdir. Bu turga quyidagi hisoblash
usullari kiradi:
-
analitik usul - bunda hisoblar formulalar orqali bajariladi.
-
grafik yoki grafik-analitik usul - bunda traktor
va mashinaning grafik
kurinishidagi ko‗rsatgichlaridan foydalaniladiyu
-
elektron hisoblash mashinalari bilan hisoblash usuli - maxsus dasturlar asosida
agregatning ko‗rsatgichlari aniqlanadi.
Hisoblash quyidagi tartibda bajariladi:
1. Traktor va QXM, shuningdek agregatning tezlik ish rejimi va texnologik
jarayonni bajarishga agrotexnik talablarga muvofiq tanlanadi.
2. Traktor
va QXM ning texnik tafsiloti, shuningdek ma‘lumotnoma
materiallar bo‗yicha tanlangan tezlik rejimiga muvofiq ko‗rsatgichlari belgilanadi:
n
il
P
- traktorning ilmoqdagi nominal tortish kuchi, kN;
K
m
- mashina - qurollarning solishtirma
qarshiligi, kN/m;
K
pl
– er xaydashda plugning solishtirma qarshiligi, kN/m2;
G
tr
va Gqxm - traktor va QXM ning og‗irlik kuchi, N;
V
m
- bir
mashinaning qamrash kengligi, m;
V
k
- plug korpusining qamrash kengligi, m;
a
- shudgorlash chuqurligi, m;
G
tir
- shataklagichning og‗irlik kuchi, N;
f
va
f
tir
- traktor va shataklagichning tortishga qarshiligi koeffitsienti;
va
i
- joyning qiyalik burchagi va qiyaligi;
- etakchi g‗ildirakning tuproq bilan ilashish koeffitsienti;
R
tir
= G
tir
f
tir
– shataklagichning g‗ildirashga qarshiligi, N.
3. Etakchi g‗ildiraklarning tuproq bilan ilashish kuchining etarli yoki etarli
emasligi tekshiriladi:
F
il
= G
il
≥ R
ur
yoki
F
il
= G
il
≤ R
ur
aniqlanadi.
Agar
F
il
≥ R
ur
bo‗lsa,
R
il
= R
ur
– R
f
– R
;
F
il
≥ R
ur
da
R
il
= F
il
– R
f
– R
.
G‗ildirakli traktor uchun G
il
ilashish vazni taxminan 2/(
Z
G
tr
) ga teng.
4. Oddiy tirkama agregatning mumkin bo‗lgan eng katta qamrash kengligi (m)
aniqlanadi:
м
qov
il
аgr
К
R
Р
В
/
)
(
.
5. Agregatdagi mashina-qurollar soni aniqlanadi:
41
м
аgr
м
В
В
n
/
,
bunda
B
m
– bir mashina-qurolning qamrash kengligi. Butun son olinadi.
6.
Agregatning ishchi tortish qarshiligi aniqlanadi, kN:
qov
f
м
м
м
a
R
R
R
n
В
K
R
.
7.
Xaydov agregati uchun avval bir korpusning qarshiligi aniqlanadi
R
kor
= K
pl
a b.
so‗ngra korpuslar (butun) soni belgilanadi.
b
- korpusning qamrash kengligi, m.
kor
qov
il
korp
R
R
Р
P
/
)
(
.
8. Osma agregatlarda traktor bir mashina yoki aniq sonli mashina bilan
ishlaydi. Bu holda agregat tarkibini hisoblash talab etilmaydi.
9. Kompleks agregat uchun agregatdagi asosiy
mashinalar soni umumiy
solishtirma qarshilik bo‗yicha aniqlanadi, qo‗shimcha mashinalar soni esa, bularning
va asosiy mashinalarning qamrash kengliklari o‗rtasidagi nisbat bo‗yicha belgilanadi.
Natija katta songa yiriklashtiriladi.
10. Quvvat olish validan yuritiladigan agregat uchun hisob quyidagi tartibda
bajariladi:
Mashinaning umumiy qarshiligi (kN) aniqlanadi:
sh
qo'
R
R
R
R
f
a
,
bunda
R
f
va
R
- mashinaning g‗ildirashga va qiyalikka ko‗tarilishga qarshiligi, N;
R
qo„sh
– ishchi organlarni QOV dan yuritish uchun quvvat uzatganda paydo bo‗ladigan
qo‗shimcha qarshilik, N.
qov
i
tr
yur
sh
qo
N
R
3600
'
,
bunda
υ
i
- agregatning ishchi tezligi, km/soat;
N
yur
- ishchi organlarni QOV dan yuritish uchun zarur bo‗lgan quvvat, kVt;
tr
va
qov
– transmissiyaning va QOV dan ishchi organlarga harakat uzatish
yuritmasining foydali ish koeffitsienti.
Do'stlaringiz bilan baham: