Oxirgi uzatmalar

4-Labaratorya
Oxirgi uzatmalr va ularning uzatishlar sonini aniqlash.
Oxirgi uzatmalar. Yakuniy uzatma - bu uzatma g‘ildiragi va g‘ildirakli traktorning differentsiali yoki traktorining boshqarish mexanizmi o‘rtasida joylashgan uzatma birligi. Traktorning yakuniy uzatma soni uning yetakchi g‘ildiraklarining soniga bog‘liq. Oxirgi uzatmalar uzatmalar qutisi uzatmalarining umumiy koeffitsientini oshirish va ba‘zi hollarda traktorning kerakli tuproq oralig‘ini ta‘minlash uchun ishlatiladi

Yakuniy uzatma.
Oxirgi uzatmalar quyidagicha tasniflanadi: uzatish turi bo‘yicha - tishli va zanjirli.
Zanjirli yakuniy uzatmaturi bo‘yicha – odatda, baland bo‘yli ekinlar bilan ishlash uchun maxsus traktorlarda va portal traktorlarda cheklangan miqdorda foydalanishga ega;
Tishli uzatish turi bo‘yicha – qo‘zg‘almas o‘qli valli shesternyali, planetar va aralash;
Kinematik sxema bo‘yicha – bir qator planetar uzatmali va ikki qator planetar uzatmali;
Uzatmaning joylashuvi bo‘yicha - traktorning yetakchi o‘qi korpusi ichida, yetakchi o‘qlarga qattiq yoki sharnirlar orqali, aralash joylashuv bilan, uzatmaning bir bosqichi yetakchi ko‘prik korpusida, ikkinchisi esa - alohida karterda joylashganida. Zanjirli traktorlarda oxirgi uzatmalar har doim

alohida korpuslarda joylashgan. kinematik sxema bo‘yicha bitta va ikkita. Oxirgi uzatmalarning kostruktsiyasi traktorning vazifasi, nominal tortish kuchi va yuritgich turi bilan belgilanadi. Oxirgi uzatmalarning sxemasi da berilgan.

Bir qator planetar oxirgi uzatma sxemasi:
1- tiqin; 2- quyoshli shesternya; 3-satelit o‘qi; 4- satellit; 5- vodilo karter; 6- tojsimon shesternya; 7- korpus; 8- stupitsa; 9- tojsimon shesternya stupitsasi; 10-moy qaytaggich; 11- yarim o‘q flyanetsi; 12- yarim o‘q; 13- tormoz barabani diski.
Val o‘qlari qo‘zg‘almas va tashqi tishi tishlashuvchi tsilindrsimon tishli uzatmalar uzatishlar nisbati I_yak = 4...7 bo‘lgan bittali yakuniy uzatma eng ko‘p uchraydi. Agar uzatishlar nisbati (6 ≤ I_yak ≤ 12) yoki katta klirens olish zarur bo‘lsa, vallar oqlari qo‘zg‘almas bo‘lgan ikki tomonlama so‘nggi uzatmalar ishlatiladi. Konusli shesternyalar yetakchi boshqariluvchi g‘ildiraklarning so‘nggi uzatmalarida ishlatiladi. Bir qatorli planetar so‘nggi uzatmalar va birlashtirilgan faqat kuchli g‘ildirakli va zanjirli traktorlarda qo‘llaniladi. Buning sababi vallar oqlari qo‘zg‘almas bo‘lgan so‘nggi uzatmalar bilan uzatishlar nisbati bir xil bo‘lgani bilan ularning umumiy o‘lchamlari kichikroq, quvvatni bir qismi portativ harakatda yo‘qotishsiz o‘tkazilishi tufayli yuqori samaradorlikka ega va planetar tishli qutilarining markaziy uzellarining stupitsalari to‘liq yuksizlantirilgan.
Ikki qatorli planetar yakuniy uzatmalar katta uzatmalar sonini olish zarur bo‘lgan yuk mashinalarida qo‘llaniladi.
Kompanovkasiga ko‘ra, ular markaziy va alohida ajratilgan konstruktsiyada bajariladi. Markaziy Ikki qatorli planetar yakuniy uzatmalar - bu umumiy karterda silindrsimon bilan konussimon yoki gipoid juftlikning birlashtirilgan birikmasi