A. K. Igamberdiev S. Aliqulov traktorlar va qishloq xo’jaligi mashinalaridan foydalanish, texnik servis

65-rasm. Bog„lardagi mevalarni yarim mexanizatsiyalashtirilgan usulda
qo„lda terish komplekslari

---

145 
Hosilni yig‗ishtirib olish meva turlari, ekish sxemalari va qator orasining 
o‗lchamlariga qarab maxsus meva teradigan qurilmalar, mashinalar va kombaynlar
bilan terib olinadi. Bunday mashinalar asosan pnevmatik va mexanik ishchi qismlar 
bilan jihozlangan. Kombaynlar qator oralari kengligi 6 m gacha va shoxlarining 
diametri 7 m gacha bo‗lgan bog‗zorlardagihamda qator orasi 3-4 m va diametri 3,5 
m gacha bo‗lgan olcha, olxo‗ri va olma kabi yarim butali daraxtlarning mevasini 
yig‗ib olishda foydalaniladi. Mashinalar quyidagicha ishlaydi. Agregatlar meva 
daraxtiga yaqinlashib, ilgichlarni bir-biriga yaqinlashtiradi va tebratgich ishga 
tushirilib daraxt tanasi silkitiladi. Tebranish natijasida uzilgan mevalar ilgichlarga 
to‗kiladi. So‗ngra ular qiya o‗rnatilgan ko‗ndalang transporterlar orqali bo‗ylama 
transporterga uzatiladi. 
Olxori tergich 
Olcha tergich 
Qorag„at (smorodina) tergich
Gilos tergich 
To„kilgan olmani tergich 
Olma tergich 
66-rasm. Meva teradigan zamonaviy mashinalar 

---

146 
Bunda to‗kilgan barglar va mayda chiqindilar ventilyator hosil qilgan havo
hisobiga mevalardan ajraladi va qarama-qarshi tomonga Harakatlanib, pastga – er 
yuzasiga to‗kiladi. Bo‗ylama transporter chiqindilardan tozalangan mevalarni 
konteynerga uzatadi. 
Texnik qayta ishlov berishga mo‗ljallangan yoki tezda iste‘mol qilinadigan
uzumlar hosili
 
maxsus kombaynlari bilan yig‗ib olinadi.
67-rasm Uzum hosilini yig„ib olish jarayoni
 
 
Uzum hosilini yig‗adigan kombaynlar
 
qator orasi 2-4 m, qiyaligi 5 
gradusgacha bo‗lgan maydonlardagi texnik navli uzumlarni silkitish usulida ishlov 
berish orqali yig‗ib olishga mo‗ljallangan.