A. K. Igamberdiev S. Aliqulov traktorlar va qishloq xo’jaligi mashinalaridan foydalanish, texnik servis

©
. Toshkent irrigatsiya va qishloq xo`jaligini mexanizatsiyalash 
muhandislari instituti (TIQXMMI), 2020 yil. 
KIRISH 
 

---

7 
Hozirgi kunda fermerlik harakatini rivojlantirish natijasida mamlakatimizda 
keyingi yillarda 160 mingdan ortiq fermer xo‗jaliklari shakllanib, 10 dan ortiq 
yo‗nalishlarda samarali faoliyat yuritmoqda. Ko‗p tarmoqli fermer xo‗jaliklari oxirgi 
yillarda 45 foizga ko‗payib, ularning soni 75 mingtadan ortgan. 
Bu borada Respublikamizda Ispaniya, Polsha, Niderlandiya, Gretsiya, Rossiya, 
Xitoy, Janubiy Koreya, Turkiya, Vetnam va Indoneziya davlatlarining ilg‗or 
tajribasidan keng foydalanishga alohida e‘tibor qaratildi.
Xozirgi kunda fermer xo‗jaliklari va umuman, qishloq xo‗jaligi sohasi 
davlatimiz tomonidan har tomonlama qo‗llab-quvvatlanib, ularga barcha zarur sharoit 
va imkoniyatlar yaratib berilmoqda. O‗zbekistonni 2017-2021 yillarda yanada 
rivojlantirish bo‗yicha Harakatlar strategiyasida barcha sohalar qatori qishloq 
xo‗jaligini ham modernizatsiya qilish borasida eng muhim vazifalarni aniq belgilab, 
ularni izchil amalga oshirib borayotganimiz sohadagi ulkan muvaffaqiyatlarga asos 
bo‗lib xizmat qilmoqda.
Qishloq xo‗jaligida samaradorlikning yuqori bo‗lishi ko‗p jihatdan sohaning 
zamonaviy texnikalar bilan ta‘minlash, ulardan samarali foydalanish darajasiga 
bog‗liq.
Prezidentimizning 2012 yil 21 maydagi ―2012 — 2016 yillarda qishloq 
xo‗jaligi ishlab chiqarishini yanada modernizatsiya qilish, texnik va texnologik 
jihatdan qayta jihozlash dasturi to‗g‗risida‖gi, 2018 yil 10 maydagi "Qishloq 
xo‗jaligini o‗z vaqtida qishloq xo‗jaligi texnikasi bilan ta‘minlash mexanizmlarini 
yanada takomillashtirish chora-tadbirlari to‗g‗risida‖gi, 2018 yil 29 maydagi
―Qishloq xo‗jaligi mahsulotlari ishlab chiqaruvchilarga mexanizatsiya va servis 
xizmatlarini ko‗rsatish samaradorligini oshirish bo‗yicha qo‗shimcha chora-tadbirlar 
to‗g‗risida‖gi, 2019 yil 31 iyuldagi ―Qishloq xo‗jaligi mashinasozligini jadal 
rivojlantirish, agrar sektorni qishloq xo‗jaligi texnikalari bilan ta‘minlashni davlat 
tomonidan qo‗llab-quvvatlashga oid chora-tadbirlar to‗g‗risida‖gi qarorlari bu 
borada muhim omil bo‗lmoqda. Bu qarorlarda sohaga oid qator vazifalar 
belgilangan, jumladan: 
1.
Mashina-traktor agregatlari parkini yangilash, texnik xizmat ko‗rsatish, 
ta‘mirlash, diagnostikalash, uzoq muddat saqlash; 
2.
Texnikalarga servis xizmati ko‗rsatishning to‗liq yo‗lga qo‗yishda ilm-fan 
bilan ishlab chiqarishning uyg‗unlashuvini ta‘minlash; 
3.
Tashina-traktor parklarining mavjud texnikalarini ta‘mirlash va servis 
xizmatlari ko‗rsatishga ixtisoslashtirish; 
4.
Mahalliy qishloq xo‗jaligi texnikalariga xizmat ko‗rsatuvchi zarur 
texnikalar bilan jihozlangan va ko‗chma xizmat ko‗rsatuvchi mintaqaviy servis 
markazlarini tashkil etish; 
5.
Texnik xizmat ko‗rsatish, ta‘mirlash, saqlash va diagnostikalash, detal, 
uzel, agregatlar resursini tiklash texnologik jarayonlarini 
bajaruvchi tarmoq Markazlarini yaratish; 

---

8 
6.
Mavjud qishloq xo‗jaligi texnikasi parkini hisobga olish va nazorat qilish 
tizimini takomillashtirish; 
7.
Texnikaviy xizmatlar ko‗rsatish Markazining jihozlarini modernizatsiya 
qilish, mexanizatsiya, remont va texnik xizmat ko‗rsatishni zamon talabi darajasidagi 
texnika, jihozlar va malakali kadrlar bilan ta‘minlash kabi fanga oid masalalar. 
Respublikamizda faoliyat yuritayotgan fermer xo‗jaliklari, mashina-traktor 
parklari, muqobil mashina-traktor parklari, shuningdek, boshqa tegishli tuzilmalar 
yuqori unumli, tejamkor texnika hamda agregatlar bilan ta‘minlanmoqda. SHuni 
ta‘kidlash kerakki, oxirgi yillarda agrar sohada yurtimizda 60 ga yaqin turdagi 
qishloq xo‗jaligi texnikalarini ishlab chiqarish yo‗lga qo‗yildi.
Mashina-traktor agregatlaridan foydalanish darajasini oshirishning nazariy 
asoslarini, ularning harakatlanish qonuniyatlari, agrotexnik, ekspluatatsion-
texnologik va ishonchlilik ko‗rsatkichlarini oshirish bo‗yicha ma‘lumotlar ushbu 
o‗quv qo‗llanmada talabalarga taqdim etilgan.