A k a d e m I ya trasologik ekspertiza

moslamaning tuzilishi: 
1 – asosiy element (uchlik va nazorat shaybali egiluvchan sterjen); 
2 –mahkamlovchi element (qisqich (zajim)); 3 – birlashtiruvchi element (plashka). 
 
Ushbu moslamaning egiluvchan sterjeni mustahkam trosdan iborat 
bo‘lib, uning bir uchida o‘yib tushirilgan axborot aks ettirilgan nazorat 
shaybasi mahkamlangan bo‘ladi. Ikkita tuynukli plastinadan iborat 
plashka, obyektni «bo‘yinbog‘« tipida plombalash orqali qo‘riqlanishini 
ta’minlaydi. 
Moslamaning mahkamlovchi elementi – qisqich (zajim) konussimon 
shakldagi berkituvchi element bo‘lib, berkituvchi-plombalovchi mos-

---

 185 
lamani osishda moslamaning trosi bo‘ylab bir tomonga erkin harakatlana 
oladi xamda ushbu qisqichni boshqa tomonga siljitishga (berkituvchi-
plombalovchi moslamani ruxsatsiz ochishga) harakat qilinsa, trosda 
mahkam qotib qoladi. 
Moslamaning nazorat shaybasida quyidagi markirovka belgilari o‘yib 
tushirilgan bo‘ladi: 
– raqamli belgilar (masalan, temir yo‘lining kodi); 
– 7 ta raqamli nazorat belgisi; 
– «Straj» yopiq turdagi aksiyadorlik jamiyatining tovar belgisi va 
moslama ishlab chiqarilgan yilning oxirgi raqami. 
«Sprut-universal» rusumli berkituvchi-plombalovchi moslama quyi-
dagi usulda osiladi: egiluvchan sterjen (tros) plashkaning bir tuynugidan 
o‘tkaziladi, so‘ng obyektning yopish tugunlaridan va plashkaning ikkinchi 
tuynugidan o‘tkaziladi; trosning erkin uchiga zich taqalgan tarzda qisqich 
(zajim) o‘rnatiladi (11-rasm). 
 
 
 
11-rasm. «Sprut-universal» berkituvchi-plombalovchi