А к а д е м и я а. А. О р т и д о в



Download 5,95 Mb.
Pdf ko'rish
bet2/38
Sana25.09.2022
Hajmi5,95 Mb.
#850206
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   38
Bog'liq
Хуфёна иқтисодиёт. Ортиқов А

К. Р. Макканедл, С. Л. Брю
СУЗ БОШИ
Мамлакатимизда амалга оширилаётган ищисодий 
муносабатларни тубдан ислох; кдниш, уларни тако- 
миллаштириш жараёни нафа^ат утиш даври к,ийик- 
чиликлари, балки ута мураккаб ва бир-бирига зид 
во^еликлар билан х,ам тавсифланади.
Ик^исодиётдаги 
маъмурий-буйрукбозлик, 
режалй 
так;симлаш урнини товар-пул муносабатларйни мо- 
лиявий-икпгисодий бошк,ариш механизмининг эгаллаши, 
тадбиркорликнинг ривожланиши ва ташкой ик^исодий 
алок;аларнинг эркинлашувидаги юк,ори бост^ич, товар 
так^иллигининг йукртилиши, миллий пул - сумнинг 
кэдри ошиши х,амда унинг тулакрнли тулов воситасига 
айланиши ва, албатта, янги к;атлам — мулкдорлар 
кдтламининг юзага келиши утиш даврининг му^им ху- 
сусиятларидир.
Шу уринда юзага келаётган янги муносабатларни х,ар 
хил салбий таъсирлардан химоя килиш зарурияти 
тугалади. Президентимиз И. А. Каримов тутри таъкид- 
лаганларидек, «к;анчалик к^айгули туюлмасин, жиноят- 
чилик хамма мамлакатларда ва х;амма даврларда булган. 
Бирок; утиш даврида унинг мазмуни фак;ат жиноий 
кдпмиш доираси билангина чекланиб кдямайди. Янги 
мустакдп давлатларда амалга оширилаётган ислохртлар 
оркали амадда мулкни к;айта такс и мл а ш жараёни юз 
бермокда. Айни шу хрл ислох;отларнинг мо^иятини бел- 
гилайди. Аввалги тузумда давлат томонидан тортиб
3


олинган бойлик эндиликда уни яратган ва уз моднати 
билан купайтираётганларга тегишли булиши лозим. 
Кбайта такримлашнинг мо^ияти шундадир.
Хар бир мамлакат бу жараённинг шакллари ва суръ- 
атларини мустак,ил белгиламокда. Уни жиноятчилар ду- 
нёсининг ^алокатли таъсиридан х,имоя кдгшшга интил- 
мокда»1.
Ик^исодий ислохртни амалга ошириш жараёнида 
эришилган кузга куринарли ютукдар билан бирга 
шдгисодца салбий жараёнлар хам кузга ташланади. Иш- 
лаб 
чи^ариш 
суръатларининг 
пасайиши, 
инвести- 
цияларнинг камайиши, ахдли турли кдтламларининг 
турмуш тарзининг пасайиши, ишсизлик ва жиноятлар- 
нинг купайиши кабилар шулар жумласидандир. Бундай 
шароитда 
мамлакат хавфсизлигини 
таъминлашнинг 
модций асоси - унинг ик^тисодий салох,иятидир. Чунки 
ушбу 
салоздяятгина 
мамлакат 
мудофаасини, 
унинг 
худудий яхлитлигини, халкдро муносабатларда Узбекис- 
тон манфаатлари х,имоясини ва жамиятда ижтимоий- 
ик;тисодий баркарорликни таъминловчи омил булиб 
юзага чикдди.
Ихтисодий салохдятни юксалтириш щ тисодий хав- 
фсизликни таъминлашни, унга тавдид солувчи кучларни 
бартараф этишни такозо кдлади. Ик^исодий хавфсиз- 
ликка булаётган таадидлар ичида тобора купрок, ах,амият 
касб этаётгани — ицтисодий муносабатларнинг крими- 
наллашуви, криминал тизимларнинг давлат щ тисодий 
сиёсатини уз манфаатларига буйсундириш тенденцияси 
мавжудлигини эътироф этишга турри келади. Айнан 
щунинг учун х;ам криминал, хуфёна икгисодиётни 
ани^лаш, унинг шаклланишининг олдини олиш ва туга- 
тиш \озирги замон и^тисодий сиёсатининг ута долзарб

Каримов И. А.
Хавфсизлик ва барцарор тарацкист 
йулида: Т. 6. - Т.: Узбекистан, 1998. - 89-6.
4


муаммоларидан бири сифатида кечиктириб булмайдиган 
чора-тадбирларни талаб кдяади.
Афсуски, сунгги йилларда давлатлар узларининг 
ик^тисодий сиёсатларвда тадбиркорлик тизимларига ху- 
фёна ик,тисодиётнинг кириб келишига, ик.тисодий жи- 
ноятларнинг купайишига ва унинг мамлакат иктисодий 
тизимига тахдид соладиган даражага етиб боришига йул 
куйдилар. Куп давлатларда миллий х^жаликлар шундай 
бир даражада турибдики, уларда хуфёна (криминал) жа- 
раёнларни умумбашарий усуллар билан тухтатишнинг 
иложи булмаяпти, чунки хуфёна ик^исодий муносабат- 
лар куп сонли порахурлар армиясининг юзага келиши, 
соткан сиёсий арбобларнинг яшаши учун шароит ярат- 
ган. Давлат сиёсатини шакллантирувчи купгина давлат 
тузилмалари, институтлари, жамоат, нодавлат ташкилот- 
лари хуфёна щ тисодиётнинг молия капиталига карам 
булиб келмокда.
Хуфёна ик^исодиёт замонавий криминал тизим- 
ларнинг шаклланишига моддий асос булади, мам- 
лакатларда сиёсий-ик,тисодий узгаришларга, инкодюздан 
чик^гш, бозор муносабатларига асосланган давлатга ай- 
ланишга туск,инлик кдлади. Шу уринда бир нарсани 
таъкидлаш зарурки, «жиноий ёки куп лолларда «хуфёна» 
деб аталаётган ик^исодиёт вок,елик сифатида куйидагича 
шароитда усди ва ривожланди: у ишлаб чикдриш 
со^асидаги крнунларни купол равишда бузиб, узига хон
- узига бек булиб олган эди. Чунки унга энг як,ин 
ракрбатчи булган давлатнинг ик;тисодий тузилмалари 
кртиб к;олган курсатмалар ва так,икдар билан чеклаб ку- 
йилган эди. Совет даврида бу хддиса \аддан та ш кар и 
кучайди, хунук х,олга келди ва Узбекистонга мерос
б у Л И б К.ОЛДИ»1.

Каримов И. Л.
Хавфсизлик ва баркарор таракдиёт 
йулида. Т. 6. — Т.: Узбекистан, 1998. — 90-6.



Download 5,95 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   38




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish