тириш, ташк^и
иктисодий
фаолият хам да истеъмол
бозорини киритиш мумкин.
Ж иноятчи гурухларни узига энг куп жало киладиган
сох,а - кредит-молия со^асидир. Бу сохада мужас-
самланган пул маблаглари о.\анрабодек узига гортади.
унда бир зумда катта маблагларга эга булиш имконияти
мавжуд.
Банк ишлари, пул хисоб-китоб тизими, кал баки
пуллар. сохта кимматли когозлар, банк хужжатларининг
муомалада булиш и бу соланин г ута криминаллашувидан
далолат беради.
"Гашки
иктисодий
фаолият
сохаси
,\ам
узининг
криминаллашув
даражаси
билан
ажралиб
туради.
Н оконуни й эксперт, ички ва дунё
бозори нархлари
уртасидаги
фаркдан
фойдаланиш.
стрегегик
хом
аш ёларни контрабанда йули билан оли б чикиб кетиш
сунгги йилларда кенг таркалди.
М и со л тарикасида.
Россия
Федерациясида
сохта
хужжатлар
оркали
экспортни а мал га ош ирган минглаб фирмалар фаолияти
фош этилди.
2001
й и лн и н г туккиз ойида
экспорт
килинганлик учун кушимча киймат солигини кралашга
асоссиз берилган 6,9 мнллард рубль микдоридаги зиён
аниктанган. 2.2 миллард рубль бюджетга кайтарилган.
Ш у билан бирга. турт миллард рубльдан ортик
кушимча киймат соликини
ноконуний тулаш нинг олди
ол и нган 1.
Д авлатларнинг ташки иктисодий фаолиятдаги кри
минал тадбиркорликка карши курашлари сунгги й и л
ларда фаоллаш ди, аммо бу борада х,али сезиларли
натижаларга эриш илгани й у к
Кейинги йилларда иктисодиётнинг мухим сохаси
булган инвестицион фаолият \ам криминал гузилмалар
кулига
утиб
бормокда,
бу
жараён
икгисодиётга.
баркарор ривожланишга.
мамлакатнинг ишлаб чикариш
салохиятига катта зиён етказмокда.
1 К^ранг: Труд-7. 2001. 10 янв.
40
Истеъм ол бозори М Д Х мамлакатларида эн г кри-
миналлаш ган соха були б колмокда. Ф ирибгарлик, ха-
ридорларни алдаш, лицензиясиз тадбиркорлик фао-
лияти билан ш утулланиш , сохта шартномалар тузиш,
олдиндан
пул
утказиш
операцияларидан
каразли
максадларда
фойдаланиш каби хатти-х,аракатлар давлат-
га, жамиятга кун мивдорда зиён етказмокда.
Купгина мутахассисларнинг таъкидлашича, бундай
\олатнинг
юзага
келиш и
асосида
бош карувнинг
маъмури й - б у й р у к,б о зл и к
тизими
хукм ронлик
килган
даврда шаклланган иктисодий тизим нинг криминал-
лашувга гинетик м ойиллпги ётади. Совет даврида юзага
кела бош лаган иктисодиётнинг
криминаллаш уви утган
асрнинг 80-йилларида \аддан ташкари кучайди, хунук
\олга келди ва У збекистонга мерос були б кдгсди1.
Ж амият иктисодий \аётининг криминаллаш уви юзага
келиш ининг му\им ом или — бу давлат х,окимияти
механизмининг
бузилиш и
ва
ундаги
номутано-
сибликлардир.
Бу
ом и лн и н г
и кг и с од ни
тизим нинг
криминаллашувига таъсири куйидаги х,олатларда намоён
булади:
I.
Жамиятдаги умумий
вазият криминаллаш увининг
кучайганлиги, буниш натижасида хуфёна икгисодиёт
атрофида :\амда ичида шаклланган криминал инфра-
тузилма иктисодий ислохоглар натижасида янги тадбир
корлик тузилмаларининг
юзага келиш и
муносабати
билан узининг фаолиягига янги макон топган хамда
давлат х,окимияти томонидан етарли каршиликка дуч
келмаган. Ш ун инг учун
хам тадбиркорлик криминал
\удудда шакллана ва ривожлана борган, \аммани бу
ХУДУДДа кабул килинган «уйин коидалари»га буйсунишга
мажбур килган.
1
Do'stlaringiz bilan baham: