A instituti «Muhandislik-texnоlоgiya» fakulteti «Texnоlоgik mashina va jihоzlar» kafedrasi

2.8-rasm .Valning xissob sxemasi
Ishlab chiqarishda qo’llanilayotgan DP-130 rusumli jin valining massasi m_e=164 kg, 130 ta arraning massasi m_a=74 kg va 129 ta qistirmaning massasi esa m_k=28 kg ni tashkil etadi. Bu qiymatlarni inobatga olib, (6) ifodani sonli echimini amalga oshiramiz, ya’ni
Н/мм.
Valga tushayotgan yuklanish uzunligi buyicha teng taqsimlangan deb qarab, uning maksimal egilishini quyidagicha ifodalaymiz

(2.7)
(2.7) ifodani sonli echimini amalga oshirishda quyidagi boshlang’ich parametrlarni qabul qilamiz: φ₀≠0, y₀=0, M₀=0, Q₀=ql/2=R_a=R_b, q₀=-q.
Arrali silindrning vali po’lat materialldan tayyorlanganligi uchun elastiklik moduli E=2-10⁵ N/mm². Val kesimining inersiya momenti
mm⁴,
valni maksimal egilishi kuyidagiga teng bo’lar ekan
мм.
Tavsiya etilayotgan ariqchali valni ko’ndalang kesim yuzasining ko’rinishi 2.1-rasmda keltirilgan. Uning ko’ndalang kesimining yuzasi quyidagiga teng
sm²,
bunda S_у.ю -mavjud valning kundalang kesim yuzasi (S_у.ю=πr²); S_к –yo’nilgan ariqchalarning ko’ndalang kesim yuzasi (S_K=ab) (9-rasm).

2.9-rasm. Valda ochilgan bitta ariqchaning ko’ndalang kesim yuzasi
Xissoblashlardan ko’rinadiki, valning ko’ndalang kesim yuzasi yuza 14% ga kamayadi. Bunda uning massasi m_в'=m_в 0,86=164∙0,86=141 kg, valga tushayotgan yuklanishni q'=0,77 N/mm tashkil etadi. Ariqchali val kesim yuzasining inersiya momenti ariqchalar soniga ko’ra quyidagicha ifodalanadi
,
bunda n-ariqchalar soni; J_k-ariqchalar kesim yuzasining inersiya momenti.
Demak, valning inersiya momenti yetarlicha kamayadi, mos ravishda bu egilishni xam kamaytiradi (bikrligi saqlanadi). Valdagi ariqchalar soni toq bo’lganda aylanish o’qi va og’irlik markazi o’zaro siljiydi
_.
Bunda markaziy o’qqa nisbatan kesim yuzasining inersiya momenti quyidagicha buladi
_.
Valning egilishini esa quyidagicha ifodalaymiz


Kesim yuzalar bo’yicha valning egilishini aniqlashdagi boshlangich shartlar x=2a,z_o=0 deb qarab