A instituti «Muhandislik-texnоlоgiya» fakulteti «Texnоlоgik mashina va jihоzlar» kafedrasi

2.3 Yangi konstruksiyadagi arrali jin valini ishlash printsipi.
Nazariy izlanishlarda arrali silindrning egilishdagi tebranishlari tadqiq etildi.
Bunda arrali silindr ariqchali val bilan bir butun deb qaralib (6-rasm), mavjud uslublardan foydalanib arrali silindrning egilishdagi bikrligini quyidagicha ifodalaymiz
, (2.2)
bunda hg-jin qalinligi; N-arrali disk orasidagi ishqalanish kuchi; -elastik deformatsiya ta’sir funksiyasi; E_g, F_b-arrali silindrning elastiklik moduli va ko'ndalang kesim yuzasi.

2.6-rasm. Arrali silindrni egilishdagi tebranishlarini xissob sxemasi

I
; (2.3)
_(2.4)






















Agar arrali silindrning konstruktiv paramerlarini ya’ni, arra va disklar qalinligi umumiy kesim yuzasini inobatga oladigan bo’lsak, u xolda uning egilishdagi potensial va kinetik energiyalari quyidagicha buladi.
Gamelton usuli va Lagranjning ikkinchi tur tenglamasini inobatga olib,arrali silindirning egilishdagi erkin tebranishlarining belgilovchi ifodalarni quydagicha yozamiz.





. (2.5)

Chetki shartlarni inobatga olib (z=0; z=e) (2,5)

ni yechimi D.Muxammadiev va M.Abduvoxidovlar xisoblash usulidan foydalanib olindi. Unga asosan tavsiya etilgan yengillashtirilgan konstruksiyada valning egilishi (0,15÷0,21)ˑ10^-3m bulsa, mavjud konstruksiyadagi arrali silindr valining egilishi (0,45÷0,81) 10^-3 m bo’lishi aniqlandi,ya’ni egilish 4 marotabagacha kamayishini ko’rsatdi.
2,7-rasmda arrali silindr mavjud valining sxemasi keltirilgan.Bu sxemadan foydalanib,arrali jinning ariqchali valini egilishga quyidagi tartibda xissoblaymiz.

(2.6)

2.7-rasm Mavjud valning sxemasi

Arrali jin valini egilishga xissoblashdan oldin uning xisob sxemasi tuziladi (2.8-rasm ).Valga tushayotgan yuklanishni quydagicha ifodalaymiz

, (2.6)
Bunda G_в-valning og’irlik kuchi (G_в=m_вg); G_a-arraning og’irlik kuchi (G_а=m_аg);
G_k-qistirmaning og’irlik kuchi (G_k=m_kg).